966. Eins og sést, eins og sést, eins og sést

þá er ég alinn upp í Gaggó-Vest.

Gaggó gaf mér allt sem reyndist svo best.

 

Þessar línur Ólafs Hauks Símonarsonar við lag Gunnars Þórðarsonar segja alveg heilan helling og ennþá meira svona mörgum árum síðar þegar horft er til baka.

En ég ætla ekki að missa mig í einhverja óendanlega tilfinningasemi eina ferðina enn þó svo að hugurinn leiti til löngu liðinna ára, heldur hafa upp svolitlar vangaveltur um húsið, stofnunina, söguna og jarðveginn. Húsið var teiknað af húsameistara ríkisins Guðjóni Samúelssyni og reist á árabilinu 1951 - 1957, en þá var það tekið í notkun. Gagnfræðaskóli Siglufjarðar var þó upphaflega settur á stofn árið 1934, en var starfræktur fyrstu 23 árin á kirkjuloftinu þar sem nú er safnaðarheimilið.

Ég vil benda fróðleiksfúsum um G.S. á mjög góða grein eftir Jónas Ragnarsson sem finna má á siglo.is slóðin þangað er: http://old.sksiglo.is/is/news/mmm/

 

Bjallan glymur gróft er hennar mál.
Gaggó-Vest hefur enga tildursál.
Eins og sést, eins og sést, eins og sést
þá er ég alinn upp í Gaggó-Vest.

 

En af hverju er ég að nefna gamla skólann okkar Gaggó vest?

Veit ekki alveg, - og þó.

Líklega finn ég öðrum þræði einhverja samsvörun eða til samkenndar við persónurnar í textanum við þetta frábæra lag sem nú er reyndar að skora nokkuð hátt í þáttunum "Óskalögum Þjóðarinnar" sem við könnumst við úr sjónvarpinu um þessar mundir.

Hins vegar eru það vissulega gild rök að skólahúsið er staðsett undir fjallsrótum Hafnarfjalls og því í vestari hluta bæjarins, en barnaskólahúsið niðri á eyrinni mun austar. Þess utan ef við horfum til sameiningar sveitafélaganna á utanverðum Tröllaskaga, hefur Siglufjörður stundum verið kallaður vesturbærinn og Ólafsfjörður austurbærinn.

Gaggó-vest nafngiftin ætti því þess vegna að geta gengið upp í a.m.k. þrennum skilningi.

 

Þ. 19. okt 1934 birtist eftirfarandi grein í Einherja um hinn nýja skóla.

Hinn nýi Gagnfræðaskóli Siglufjarðar var settur s.l. laugardag í skólastofum þeim, er honum eru ætlaðar á kirkjuloftinu. Athöfnin byrjaði með ræðu formanns skólanefndar, frú Guðrúnar Björnsdóttur, minntist hún stofnunar unglingaskóla er hér hefur starfað

síðan 1910, nefndi fyrstu nemendur þess skóla, skýrði frá aðdraganda að því, að gagnfræðaskóli var settur hér á stofn og tildrögum til þess að skólanum var valið það húsnæði er hann nú á að hafa. Þá flutti skólastjóri gagnfræðaskólans, Jón Jónsson frá Völlum, snjalla ræðu og kom víða við. Minntist hann þess, meðal annars, að skólar ættu ekki eingöngu að þroska heila og skynsemi heldur ættu þeir einnig, og engu síður, að þroska mannúð, samúð og kærleika hjá nemendunum. Bæjarfógeti G. Hannesson flutti einnig ræðu við þetta tækifæri og bæjarfulltrúi Andrés Hafliðason, minntist 25 ára starfsafmælis frú Guðrúnar Björnsdóttur í þarfir siglfirzkra skólamála. Skólastofur þær, er gagnfræðaskólinn hefir til umráða eru hinar prýðilegustu, rúmgóðar og hlýlegar. Stórir gluggar vita móti suðri er gefa ágæta birtu. Gangur er rúmgóður, stólar og borð vandað og af nýustu gerð. Allt er nýtt, allt er hreint og óskaddað, kemur nú til kasta nemenda að hafa góða umgengni og gat skólastjóri þess í ræðu sinni. Hinir fyrstu nemendur setja svip sinn á skólann, skapa skólabrag og hafa því mikla ábyrgð. Hins bezta er að vænta af þessum fyrstu nemendum. Þeir eru mannvænlegir áhugasamir unglingar, er munu skilja sitt hlutverk og hvers er krafist af þeim í þessu efni. Fastir kennarar við skólann eru þeir Jón Jónsson frá Völlum, skólastjóri, og Jón Kristgeirsson. Auk þess stundakennarar. Margar hlýar hugsanir og árnaðaróskir fylgja þessum nýja gagnfræðaskóla, er hann tekur til starfa í fyrsta sinn.

Því miður er greinarhöfunds ekki getið.

Auglýsing sem birtist í Siglfirðing í ágúst 1934

Kennarahræin eru kuldaleg í framan

kannski þykir þeim hreint ekki gaman

að vakna í bítið í vetrarhríð

til að vitka draugfúlan æskulíð.

Bekkjastofur fyllast af bleikum fésum

Finnum og Jónum og Siggum og Drésum

handalögmál og hefðbundin læti

hundskisti til að fá ykkur sæti.

 

Segðu mér hvaða ár hengdu þeir Krist?
Í hvaða bandi spilar Frans þessi Liszt?
Einn týndi bókinni, annar gleymdi að lesa.
Af hverju kallar hann okkur lúsablesa?

 

o.s.frv.

 

Alveg eru þetta óborganlegar línur enn og aftur.

En hvað svo? Hvað verður um þetta svipmikla hús?

Í einni af fjölmörgum ferðum mínum á heimaslóðir sagði mér maður að einhverjir spegúlantar hefðu komið að sunnan og kveðið upp þann dóm að húsið þyrfti orðið verulegra endurbóta við og vafasamt væri að slíkt væri réttlætanlegt þar sem not fyrir það væru ekki fyrirsjáanleg eins og staðan væri. Þess vegna gæti það komið til skoðunar hvort ekki væri heppilegast að brjóta það niður.

Mörgum hugnast eflaust slík örlög skólans vægast sagt illa og ég fyrir mitt leyti leyfi mér að efast um að ástand hússins sé svo slæmt. Sérstaklega ef horft er til ört hækkandi fasteignaverðs og fyrirsjáanlegs húsnæðisskorts á Siglufirði.

Ég á meira að segja erfitt með að trúa því að nokkur maður hafi látið annað eins frá sér fara og þætti mér fróðlegt væri að vita hvort svo er í alvörunni.

En látum nú þessari umfjöllun um Gaggó-vest lokið að sinni og setjum endapunkt við þessa þrílógíu að sinni, a.m.k. hér á síðunni, enda þykir eflaust mörgum nóg komið.

965. Gamla skólahúsið sem stendur við Hlíðarveginn er nú orðið ákaflega dapurlegt og tómlegt að sjá. Það er eins og minnismerki í dulmögnuðum glæsileika sínum um löngu liðna daga. Um óteljandi stundir, sumar minnisstæðar, aðrar hálfgleymdar en er þó ennþá hægt að bjarga fyrir horn, draga fram í núið og rifja upp með góðum vilja og jákvæðu hugarfari. Góða daga þó okkur fyndist það alls ekki alltaf þá.

Þegar ég á leið fram hjá því skynja ég vel hina yfirþyrmandi og þrúgandi þögn sem hlýtur að umlykja allt innan dyra. Og ef ég á leið fram hjá því eftir að skyggja tekur horfi ég stundum upp í dimmuna í gluggunum, en þeir horfa þá bara á mig á móti eins og brostin augu með ísköldu tómlæti í einhverri undarlegri ofurkyrrð.

Einhvern vegin svo kaldir, tómir og holir að það er eins og það sé ekkert lengur þarna fyrir innan og svo er líka eins og þeir séu líka fullir af eftirsjá.

Einsemd hússins verður næstum því áþreifanleg.

 

Raddir kennaranna eru þagnaðar, viskan og viljinn til að búa okkur sem áttum að erfa landið undir framtíðina eru ekki lengur til staðar, ekki á þessum stað. Sömuleiðis kliðurinn í nemendunum á leið til stofu og auðvitað öll ærslin á göngunum í frímínútunum. En samt finnst mér ég ennþá heyra dauft bergmál frá æskuárunum og finna ofurlítinn tóbakskeim við útidyrnar þar sem sum okkar stóðu úti í hvaða veðri sem var og smókuðu sig. Fyrirmyndir óharðnaðra unglinga voru þá rétt eins og nú voru bæði margar og margs konar. Já sum okkar fengu jafnvel sígarettur út á krít í Lillusjoppu og borguðu þegar einhver peningur var til, fengu svo strax skrifað aftur þrátt fyrir að vera bara fimmtán ára og engum fannst neitt óeðlilegt við það. Fáeinum árum áður var ég líka stundum sendur niður í kaupfélag til að kaupa þrjár, stundum fjórar sígarettur í lausu. Þá var ég bara tólf ára og engum fannst það neitt óeðlilegt heldur.

 

Já og kennararnir, - þvílíkur hópur af heiðursmönnum. Jóhann skólastjóri, Hafliði, Guðbrandur, Palli, Hinni og fleiri og fleiri, svo komu þau Gunnar Rafn og Ína og ennþá fleiri eftir að skólagöngu okkar lauk á Hlíðarveginum og aðrir skólar tóku við hinu innra og andlega uppbyggingarstarfi, nú eða þá skóli lífsins.

Orð dagsins eru söknuður og eftirsjá.

964. Það er búið að stofna facebook síðu til að halda utan um væntanlegt árgangsmót okkar "krakkanna" frá Sigló sem erum fædd rigningarárið mikla 1955 og áttum samleið í svo mörg ár. Ótalmörg ár sem ætluðu engan enda að taka fannst okkur þá, því á þeim árum var tíminn svo miklu lengur að líða en hann er í dag.

Allt of mörg ár eru liðin síðan þá og þau liðu allt of hratt, finnst okkur sennilega öllum í dag.

Við áttum samleið gegn um súrt og sætt, upplifðum auðvitað bæði góða daga og slæma, því tilveran fer jú í svona upp og niðursveiflu rétt eins og hún hefur alltaf gert þar sem annars staðar. Við þurftum að þola hvort annað á stundum og komumst kannski misjafnlega vel frá því, eða gleðjast með hvort öðru þegar allt var gott og allir voru skemmtilegir.

En þegar árin eru orðin svo mörg sem raunin er, uppgötvum við smátt og smátt verðmætin sem liggja í þessum löngu liðna tíma. Ljúfsárar minningar, barnalegir brestir, væntingar, vonbrigði, gremja, eftirsjá, sorg, gleði, góðvild, stríðni og svo kom gelgjan...

Allt þetta og svo miklu meira til.

Smávægilegir atburðir sem engu máli skiptu þegar þeir gerðust, verða í hugum okkar eins og eitthvað sem olli straumhvörfum og mun lifa í það minnsta jafn lengi og við.

Mannstu þegar við.. o.s.frv. Þannig verður þetta einhvern vegin orðað, bros munu þá færast yfir andlitin, hjartað slær í það minnsta eitt aukaslag, það sléttast úr hrukkunum og hárið fer næstum því aftur að vaxa.

Við munum á einu andartaki yngjast um hartnær hálfa öld.