28.10.2007 23:09
Tíu litlir negrastrákar og fleira gott fólk.
409. Þær hafa svo sem verið með ýmsu móti uppákomurnar undanfarið eins og gengur, en tvö mál hafa þó að öllum líkindum staðið upp úr í þjóðfélagsumræðunni allra síðustu daga. Afstaða Þjóðkirkjunnar til "hjónabands" samkynhneigðra , og endurútgáfa barnabókarinnar um Negrastrákana tíu.
Eftirfarandi yfirlýsing barst frá nýyfirstöðnu kirkjuþingi.
Undanfarinn áratug hafa miklar breytingar orðið til batnaðar á réttarstöðu samkynhneigðra á Íslandi og hafa margir orðið til að fagna því. Ísland hefur gerst aðili að evrópskum og alþjóðlegum mannréttindasáttmálum þar sem bannað er að mismuna fólki á grundvelli kynhneigðar og andi þeirra hefur skilað sér inn í löggjöf og stjórnarskrána.
En svo að hinu málinu.
Bókin um negrastrákana 10 kom fyrst út árið 1922 og hefur margsinnis verið endurútgefin eftir það, og sumir kalla hana fyrstu Íslensku barnabókina þó hún sé alls ekki íslensk.
Foreldrar þeldökkra barna hafa ritað bréf til leikskóla á höfuðborgarsvæðinu, þar sem hvatt er til þess að barnabókin Tíu litlir negrastrákar verði ekki lesin fyrir börnin. Efni og myndir bókarinnar séu særandi og kyndi undir fordómum í garð svartra. (Frétt af RUV.)
Ég fékk sms á dögunum þar sem spurt var: Hvort er Biblían í nýju þýðingunni, eða þá endurútgáfa bókarinnar um negrastrákanna tíu þjóðfélagslega hættulegri bókmenntir?
Ég geri ráð fyrir því að svörin gætu hæglega orðið mun fleiri en gefnir svarmöguleikar.
-
Eftirfarandi er sótt á sbs.is (Stefán Birgir Stefánsson.) En hann framkvæmir sína tegund af krufningu á mjög skemmtilegan hátt.
Ég var að hlusta á einhverja jólaplötu, svona eins og gengur og gerist, þegar lagið "Negrastrákarnir" byrjaði í spilun. Ég áttaði mig ekki alveg á því hvernig ófarir tíu lítilla svertingja gæti hugsanlega tengst jólunum á einhvern hátt.
Ég man vel eftir bókinni "Tíu Litlir Negrastrákar", hét á frummáli "Ten Little Niggers". Ég man líka að mér fannst hún alltaf svolítið skrítinn.
Eftir að hafa hlustað á þetta lag gerði ég mér grein fyrir því að hér er á ferðinni lag sem er svo fullt af fordómum og hatri í garð svertingja að Guð einn veit á hvaða Ku Klux Klan fundi það var samið. Förum yfir textann og reynum að ímynda okkur hugsunar hátt einstaklingsins sem skrifaði hann.
Negrastrákar fóru á rall,
þá voru þeir tíu,
einn drakk flösku af ólyfjan
en eftir urðu níu.
Níu litlir negrastrákar
fóru seint að hátta
einn þeirra svaf yfir sig
og þá voru eftir átta.
Sjáið til, blökkumenn, einfalt fólk. Það er ekki hægt að ætlast til þess að einfeldningar kunni á vekjaraklukku. Blökkumenn hata líka aðra blökkumenn, þess vegna vöktu hinir átta gaurarnir ekki þennan eina.
Átta litlir negrastrákar
vöknuðu klukkan tvö.
Einn þeirra dó úr geispum
en þá voru eftir sjö.
Okay, þarna, sko. Blökkumenn eru svo latir að þeir fara á fætur klukkan tvö. Munið að gaur númer níu svaf yfir sig, hve lengi svaf hann ef hinir vöknuðu klukkan tvö? Og hvað er það að deyja úr geispum? Gat hann ekki bæði andað og geispað svo hann kolféll? Heimski maður.
Sjö litlir negrastrákar
sátu og átu kex
einn þeirra át yfir sig
en þá voru eftir sex.
Ef það er eitthvað sem svertingjar elska meira en vatnsmelónur og kjúkling þá er það kex, sætt sætt melónukjúklingabragðbætt kex. Þegar þeir byrja þá geta þeir ekki hætt. Enda eru svertingjar mjög gráðugt fólk.
Sex litlir negrastrákar
sungu dimmalimm
einn þeiirra sprakk á limminu
en þá voru eftir fimm.
Að springa á limminu merkir að standast ekki freistingar eða geta ekki haldið eitthvað út. Ég geri ráð fyrir að svertinginn hafi verið svo aumur að hann átti erfitt með að syngja dimmalimm (ég geri ráð fyrir að þeir séu að tala um lagið með Spírandi Baunum). Þetta vandamál á við marga svertingja.
Fimm litlir negrastrákar
héldu að þeir væru stórir
einn þeirra fékk á hann
en þá voru eftir fjórir.
Ég geri ráð fyrir að hér sé verið að tala um að hann hafi fengið AIDS. "Fékk á hann", hann hvern? Broddinn. Hvað gerist þegar svertingjar fá á broddinn? AIDS. (ég veit hvað "að fá á'ann merkir!)
Fjórir litlir negrastrákar
fóru að reka kýr
ein kýrin stangaði einn þeirra
en þá voru eftir þrír.
Helsti óvinur svertingjans eru ráðvillt dýr, sérstaklega kvenkyns dýr.
Þrír litlir negrastrákar
þorðu nú ekki meir
einn þeirra dó úr hræðslu
en þá voru eftir tveir.
Að eðlisfari eru svertingjar hrætt fólk, þess vegna ganga allir svertingjar um með byssu. Það að deyja úr hræðslu er í öðru sæti yfir það sem dregur svertingja til dauða, númer eitt er að einhver bösti cap í rassinn þeirra.
Tveir litlir negrastrákar
þögðu nú eins og steinn
annar hann varð vitlaus
en þá var eftir einn.
Það þurfti nú ekki mikið til að hann varð vitlaus, skal segja ykkur það.
Einn lítill negrastrákur
sá hvar gekk ein dama
Hann gaf sig á tal við hana
og bað hennar með það sama.
Hann bað hennar, augljóslega. Mér finnst þetta samt vera verst skrifaða stanzaið.
Negrastelpan sagði já
og svo fóru þau í bíó
ekki leið á löngu
uns þau urðu aftur tíu.
Auðvitað drápust 9 manns í þessu lagi (þessi sem svaf yfir sig var étinn af krókódíl síðar) en það er allt í lagi því blökkumenn eignast börn eins og kanínur og hver getur hvort sem er séð muninn á þeim? Enginn. Takið eftir að það nægði að fara með hana í bíó, svertingjar eru fátækt fólk og það þarf ekki mikið til að heilla þá.Kannski er ég að taka þetta of alvarlega en mér finnst þetta lag setja vissar hugmyndir í huga barna sem eiga ekki við á tuttugustu og fyrstu öld. Þetta lag má vel vera til sem "icon" af hvernig hugsunarháttur var hér í den en hann á ekki heima á leikskólum, nema hugsanlega í suðurríkjum bandaríkjanna.
Viðauki:
Vel hugsanlegt er að margir hér séu að dæma börn of hart, halda að þau séu ekki nægilega þroskuð til að tengja saman hluti eins og texta af lagi og hugmyndir. Ég veit ekki til þess að það sé einhver sönnun fyrir því að texti um stereótýpur hafi ekki áhrif á "implicit" hugsunarhátt barna, þvert á móti mundi ég telja að" primaceið" væri meira fyrir fordómum ef þau læra snemma að "tíu litlir negradrengir" séu frekar heimskir gaurar.
Ps. ég veit hvað það að fá á'ann merkir...
-
Á siggahilmars.blog.is (Sigríður Ágústa Hilmarsdóttir) má finna eftirfarandi umfjöllun þar sem pitilhöfundur er greinilega mjög jákvæður í garð sögunnar sígildu.
Bókin Tíu litlir negrastrákar var ein af mínum uppáhaldsbókum þegar ég var barn. Ég elskaði þessa litlu stráka, og þreyttist aldrei á skemmtilegu þulunni um þá. Aldrei, ekki í eitt einasta skipti leit ég á þá sem eitthvað óæðra fyrirbæri, eða fyrirleit þá fyrir litarháttinn, eða hvað annað. Mér þótti leitt hvernig fór fyrir þeim þegar þeir týndu tölunni, og gladdist innilega þegar þeir voru aftur orðnir tíu. Ég varð hissa þegar ég heyrði í fréttum viðtal við afar vandlætingarsama móður sem fann gömlu uppáhaldsbókinni minni allt til foráttu af því að hún var um negrastráka. Bókin hefði allt eins getað verið um kínverja, stelpur, indjána, hvern sem var. Þessi bók ýtir alls ekki undir fordóma hjá börnum. Það eru foreldrar og aðstandendur sem koma fordómunum inn hjá þeim. Þau samþykkja alla, það er þeim eðlislægt, kannski eru þau feimin í fyrstu, kannski spyrja þau, af hverju viðkomandi er öðruvísi útlits, en um leið og þau kynnast, hættir útlitið að skipta máli. Orðið negri þýðir einfaldlega svartur eða dökkur litur. Í Afríku erum við hvíta fólkið. Þetta er aðeins hluti af útlitslýsingu á persónu, jafn eðlileg og þegar talað er um hæð, augnalit eða háralit. Því þarf þetta ofstæki að vera? Og hvaða áhrif hefur það á börnin að heyra fullorðna tala með slíku offorsi um að ekki megi nefna negra? Þau fá það á tilfinninguna að það sé eitthvað skammarlegt að vera negri, fyrst þessi læti eru út af orðinu einu saman. Þar með fæðast fordómarnir í saklausum barnssálum sem drekka allt í sig sem þau heyra og sjá. Vafalaust meinti þessi manneskja vel, þegar hún lét móðan mása um blessaða bókina, en hún hugsaði ekki út í það að krakkakrílin sem hlustuðu kannski á útvarpið á meðan hún talaði, fóru líklegast að velta því fyrir sér að þau vildu ekki vera negrar ef fullorðið fólk var svona æst út af þeim.
-
Hjalti Garðarsson á hjaltig.blog.is hefur allt aðra skoðun á málinu og þarf ekki mörg orð til að lýsa henni.
Mikið hryllir mig við því að þessi bók skuli hafa verið gefin út aftur. Ekkert nema fordómar í garð litaðra. Af hverju strákar? Er þetta kannski líka kvennafyrirlitning? - Ég mun fletta ofan af fleiri svona fordómum.
Rétt þykir mér að láta kynninguna sem lesa má á síðu Hjalta fylgja.
Ég er vélstjóri að mennt og besservisser frá náttúrunnar hendi. Þar af leiðandi eru skoðanir mínar alltaf réttar. Vinsamlega hafið þetta í huga áður en þið tjáið ykkur á þessari síðu.
-
Þorkell Sigurjónsson eða hector.blog.is ritar eftirfarandi.
Hver man ekki eftir þessari skemmtilegu bók um negrastrákana, sem núna er allt í einu komin fram á sjónarsviðið og eins og fyrri daginn virðist hún fara meir en lítið í taugarnar á sumu fólki. Satt best að segja sé ég ekki hættu á, að rasistar fái hér byr undir báða vangi við útkomu bókarinnar, eða orsaki aukið einelti gagnvart lituðum. Hin háværu mótmæli gegn útkomu á bókinni, virkar á mig þannig, að hinir sömu hafi minnimáttarkennd fyrir hönd litaðs fólks, sem ég tel enga þörf á. Og svo þetta sífellda nöldur, að bókin sé móðgun og hneyksli og eigi ekkert erindi í upplýst samfélag, muni gera hana ennþá meira spennandi til lestrar að mínu mati. Velti því fyrir mér þegar næst kemur að útgáfu barnabókarinnar "Mjallhvít og dvergarnir sjö" hvað muni þá verða uppi á teningnum, en þar eru dvergarnir frægu annars vegar? Sjálfsagt verða þeir sem nú vilja banna negrastrákana og vilja vera samkvæmir sjálfu sér, að vera á móti útkomu þeirrar ágætu barnabókar.
Hver einasti maður elskar frelsið.
Sá réttláti heimtar það handa öllum,
en sá rangláti aðeins handa sjálfum sér.
-
Nú hefur einhver snillingurinn hrært saman einn allsherjar graut af þessum fréttum vikunnar og skrumskælt barnagælu í eitthvað sem auðvitað er stranglega bannað börnum. Ég hefði líklega aldrei farið að birta þennan skáldskap hér nema þá vegna þess að hann hefur þá þegar birst á netinu m.a. á vefnum málefnin.is. Að vísu verður að segjast að ólíkt því sem gerist í þessum geiranum, þá er samsetningurinn með þokkalegra móti og "skáldið" er greinilega hagyrtur að upplagi.
Kynvillingar fóru á krá,
kenndir, allir tíu
einn var tekinn aftanfrá,
og eftir voru níu.
Níu litlir nárakjassar
nutu þess að hátta
einn fékk skæða sárasótt
þá sátu eftir átta.
Átta hýrir hommatittir
hittust klukkan tvö
einn tók fullstórt upp í sig
eftir voru sjö.
Sjö graðir gleðipinnar
gláptu á XXX
einn þeirra sprakk úr spenningi
spólunni skiluðu sex.
Sex blíðir attaníossar
æfðu sig í rimm
einn fékk sig fullsaddan
sáttir voru fimm.
Fimm æstir analistar
urðu flennistórir
einn féll þá í yfirlið
eftir voru fjórir.
Fjórir sætir sykurpúðar
sungu "ég er hýr"
einn var kýldur klessu í
komust undan þrír.
Þrem bústnum bossahossum
bauðst að hnoða leir
einn fékk af því standpínu
eftir sátu tveir.
Tveir baldnir borusnúðar
bögguðu ekki neinn
en öðrum var gert að gifta sig
gekk þá áfram einn.
Einn kenghýr kynvillingur
komst víst aldrei heim
En ekki hafa áhyggjur
Það er vís nóg af þeim.
-
Og fleiri eru þeir snillingarnir sem fara mikinn og eru síður en svo skoðannalausir Ridar T. Falls á http://ridartfalls.blog.is/blog/heklatfalls/ vill gera öllum minnihlutahópum jafnt undir höfði og sparka jafn fast í þá alla fyrst verið er að sparka á annað borð.
Hvers vegna ekki að sparka í fleiri minnihlutahópa en negra fyrst menn eru á annað borð að sparka? Það er löng hefð fyrir fordómum á Íslandi. Hér er mitt framlag, í allri hógværð:
Negrastrákar fóru á rall,
þá voru þeir tíu,
einn drakk flösku af ólyfjan
en eftir urðu níu.
Níu nískir Þjóðverjar
fóru seint að hátta.
Einn þeirra gaf þjórfé
og þá voru eftir átta.
Átta litlir hommatittar
vöknuðu klukkan tvö.
Einn þeirra gekk í Krossinn
og þá voru eftir sjö.
Sjö feitar Hvatarkonur
sátu og átu kex.
Ein þeirra át yfir sig
og þá voru eftir sex.
Sex ríkir gyðingar
sungu dimmalimm.
Einn þeirra lenti í ofninum
og þá voru eftir fimm.
Fimm latir listmálarar
héldu að þeir væru stórir.
Einn þeirra fékk launavinnu
og þá voru eftir fjórir.
Fjórir litlir Litháar
fóru að reka kýr.
Einn þeirra lenti í þjófavörn
og þá voru eftir þrír.
Þrír litlir Þingeyingar
þorðu nú ekki meir.
Einn þeirra dó úr monti
og þá voru eftir tveir.
Tveir litlir frímúrarar
þögðu nú eins og steinn.
Annar hann varð vitlaus
og þá var eftir einn.
Einn lítill múslimi
sá hvar gekk ein dama.
Hann gaf sig á tal við hana
og bað hennar með það sama.
Búrkustelpan sagði já
og svo fóru þau í bíó.
Þar hitt'ann fleiri stelpur
og loksins átt'ann tíu.
Og svo vil ég taka það fram að allur skáletraður texti er sóttur til annarra skrifara. Þessi pistill er því að mestu leyti "létt" yfirferð eða "gróf" samantekt á ýmsu því sem allir geta nálgast á netinu ef þeir (eða þær) hafa vilja til þess.