28.10.2007 23:09

Tíu litlir negrastrákar og fleira gott fólk.



409. Þær hafa svo sem verið með ýmsu móti uppákomurnar undanfarið eins og gengur, en tvö mál hafa þó að öllum líkindum staðið upp úr í þjóðfélagsumræðunni allra síðustu daga. Afstaða Þjóðkirkjunnar til "hjónabands" samkynhneigðra , og endurútgáfa barnabókarinnar um Negrastrákana tíu.

Eftirfarandi yfirlýsing barst frá nýyfirstöðnu kirkjuþingi.
Kirkjuþing lýsir yfir stuðningi við meginartiði ályktunar kenningarnefndar um Þjóðkirkjuna og staðfesta samvist og stendur við hefðbundinn skilning á hjónabandinu sem sáttmála karls og konu. Ef lögum um staðfesta samvist verður breytt þannig að trúfélög fái heimild til að staðfesta samvist þá styður Kirkjuþing það að prestum Þjóðkirkunnar, sem eru vígslumenn að lögum, verði það heimilt. Kirkjuþing leggur áherslu á að frelsi presta í þessum efnum verði virt.

Undanfarinn áratug hafa miklar breytingar orðið til batnaðar á réttarstöðu samkynhneigðra á Íslandi og hafa margir orðið til að fagna því. Ísland hefur gerst aðili að evrópskum og alþjóðlegum mannréttindasáttmálum þar sem bannað er að mismuna fólki á grundvelli kynhneigðar og andi þeirra hefur skilað sér inn í löggjöf og stjórnarskrána.

En svo að hinu málinu.
Bókin um negrastrákana 10 kom fyrst út árið 1922 og hefur margsinnis verið endurútgefin eftir það, og sumir kalla hana fyrstu Íslensku barnabókina þó hún sé alls ekki íslensk.
Foreldrar þeldökkra barna hafa ritað bréf til leikskóla á höfuðborgarsvæðinu, þar sem hvatt er til þess að barnabókin Tíu litlir negrastrákar verði ekki lesin fyrir börnin. Efni og myndir bókarinnar séu særandi og kyndi undir fordómum í garð svartra. (Frétt af RUV.)

Ég fékk sms á dögunum þar sem spurt var: Hvort er Biblían í nýju þýðingunni, eða þá endurútgáfa bókarinnar um negrastrákanna tíu þjóðfélagslega hættulegri bókmenntir?
Ég geri ráð fyrir því að svörin gætu hæglega orðið mun fleiri en gefnir svarmöguleikar.


-

Eftirfarandi er sótt á sbs.is (Stefán Birgir Stefánsson.)
En hann framkvæmir sína tegund af krufningu á mjög skemmtilegan hátt.
Ég var að hlusta á einhverja jólaplötu, svona eins og gengur og gerist, þegar lagið "Negrastrákarnir" byrjaði í spilun. Ég áttaði mig ekki alveg á því hvernig ófarir tíu lítilla svertingja gæti hugsanlega tengst jólunum á einhvern hátt.
Ég man vel eftir bókinni "Tíu Litlir Negrastrákar", hét á frummáli "Ten Little Niggers". Ég man líka að mér fannst hún alltaf svolítið skrítinn.
Eftir að hafa hlustað á þetta lag gerði ég mér grein fyrir því að hér er á ferðinni lag sem er svo fullt af fordómum og hatri í garð svertingja að Guð einn veit á hvaða Ku Klux Klan fundi það var samið. Förum yfir textann og reynum að ímynda okkur hugsunar hátt einstaklingsins sem skrifaði hann.

Negrastrákar fóru á rall,
þá voru þeir tíu,
einn drakk flösku af ólyfjan
en eftir urðu níu.
Hér byrjum við söguna, kynnum persónurnar til sögunnar og sýnum strax að þetta eru tíu heimskir litlir negrastrákar. Einn gaurinn var svo heimskur að hann drakk heila flösku af eitri, hve heimskur þarftu að vera? Sjálfsmorð ef þú spyrð mig.

Níu litlir negrastrákar
fóru seint að hátta
einn þeirra svaf yfir sig
og þá voru eftir átta.
Sjáið til, blökkumenn, einfalt fólk. Það er ekki hægt að ætlast til þess að einfeldningar kunni á vekjaraklukku. Blökkumenn hata líka aðra blökkumenn, þess vegna vöktu hinir átta gaurarnir ekki þennan eina.

Átta litlir negrastrákar
vöknuðu klukkan tvö.
Einn þeirra dó úr geispum
en þá voru eftir sjö.
Okay, þarna, sko. Blökkumenn eru svo latir að þeir fara á fætur klukkan tvö. Munið að gaur númer níu svaf yfir sig, hve lengi svaf hann ef hinir vöknuðu klukkan tvö? Og hvað er það að deyja úr geispum? Gat hann ekki bæði andað og geispað svo hann kolféll? Heimski maður.

Sjö litlir negrastrákar
sátu og átu kex
einn þeirra át yfir sig
en þá voru eftir sex.
Ef það er eitthvað sem svertingjar elska meira en vatnsmelónur og kjúkling þá er það kex, sætt sætt melónukjúklingabragðbætt kex. Þegar þeir byrja þá geta þeir ekki hætt. Enda eru svertingjar mjög gráðugt fólk.

Sex litlir negrastrákar
sungu dimmalimm
einn þeiirra sprakk á limminu
en þá voru eftir fimm.
Að springa á limminu merkir að standast ekki freistingar eða geta ekki haldið eitthvað út. Ég geri ráð fyrir að svertinginn hafi verið svo aumur að hann átti erfitt með að syngja dimmalimm (ég geri ráð fyrir að þeir séu að tala um lagið með Spírandi Baunum). Þetta vandamál á við marga svertingja.

Fimm litlir negrastrákar
héldu að þeir væru stórir
einn þeirra fékk á hann
en þá voru eftir fjórir.
Ég geri ráð fyrir að hér sé verið að tala um að hann hafi fengið AIDS. "Fékk á hann", hann hvern? Broddinn. Hvað gerist þegar svertingjar fá á broddinn? AIDS. (ég veit hvað "að fá á'ann merkir!)

Fjórir litlir negrastrákar
fóru að reka kýr
ein kýrin stangaði einn þeirra
en þá voru eftir þrír.
Helsti óvinur svertingjans eru ráðvillt dýr, sérstaklega kvenkyns dýr.

Þrír litlir negrastrákar
þorðu nú ekki meir
einn þeirra dó úr hræðslu
en þá voru eftir tveir.
Að eðlisfari eru svertingjar hrætt fólk, þess vegna ganga allir svertingjar um með byssu. Það að deyja úr hræðslu er í öðru sæti yfir það sem dregur svertingja til dauða, númer eitt er að einhver bösti cap í rassinn þeirra.

Tveir litlir negrastrákar
þögðu nú eins og steinn
annar hann varð vitlaus
en þá var eftir einn.
Það þurfti nú ekki mikið til að hann varð vitlaus, skal segja ykkur það.

Einn lítill negrastrákur
sá hvar gekk ein dama
Hann gaf sig á tal við hana
og bað hennar með það sama.
Hann bað hennar, augljóslega. Mér finnst þetta samt vera verst skrifaða stanzaið.

Negrastelpan sagði já
og svo fóru þau í bíó
ekki leið á löngu
uns þau urðu aftur tíu.
Auðvitað drápust 9 manns í þessu lagi (þessi sem svaf yfir sig var étinn af krókódíl síðar) en það er allt í lagi því blökkumenn eignast börn eins og kanínur og hver getur hvort sem er séð muninn á þeim? Enginn. Takið eftir að það nægði að fara með hana í bíó, svertingjar eru fátækt fólk og það þarf ekki mikið til að heilla þá.Kannski er ég að taka þetta of alvarlega en mér finnst þetta lag setja vissar hugmyndir í huga barna sem eiga ekki við á tuttugustu og fyrstu öld. Þetta lag má vel vera til sem "icon" af hvernig hugsunarháttur var hér í den en hann á ekki heima á leikskólum, nema hugsanlega í suðurríkjum bandaríkjanna.
Viðauki:
Vel hugsanlegt er að margir hér séu að dæma börn of hart, halda að þau séu ekki nægilega þroskuð til að tengja saman hluti eins og texta af lagi og hugmyndir. Ég veit ekki til þess að það sé einhver sönnun fyrir því að texti um stereótýpur hafi ekki áhrif á "implicit" hugsunarhátt barna, þvert á móti mundi ég telja að" primaceið" væri meira fyrir fordómum ef þau læra snemma að "tíu litlir negradrengir" séu frekar heimskir gaurar.
Ps. ég veit hvað það að fá á'ann merkir...

-

Á siggahilmars.blog.is (Sigríður Ágústa Hilmarsdóttir) má finna eftirfarandi umfjöllun þar sem pitilhöfundur er greinilega mjög jákvæður í garð sögunnar sígildu.
Bókin Tíu litlir negrastrákar var ein af mínum uppáhaldsbókum þegar ég var barn. Ég elskaði þessa litlu stráka, og þreyttist aldrei á skemmtilegu þulunni um þá. Aldrei, ekki í eitt einasta skipti leit ég á þá sem eitthvað óæðra fyrirbæri, eða fyrirleit þá fyrir litarháttinn, eða hvað annað. Mér þótti leitt hvernig fór fyrir þeim þegar þeir týndu tölunni, og gladdist innilega þegar þeir voru aftur orðnir tíu. Ég varð hissa þegar ég heyrði í fréttum viðtal við afar vandlætingarsama móður sem fann gömlu uppáhaldsbókinni minni allt til foráttu af því að hún var um negrastráka. Bókin hefði allt eins getað verið um kínverja, stelpur, indjána, hvern sem var. Þessi bók ýtir alls ekki undir fordóma hjá börnum. Það eru foreldrar og aðstandendur sem koma fordómunum inn hjá þeim. Þau samþykkja alla, það er þeim eðlislægt, kannski eru þau feimin í fyrstu, kannski spyrja þau, af hverju viðkomandi er öðruvísi útlits, en um leið og þau kynnast, hættir útlitið að skipta máli. Orðið negri þýðir einfaldlega svartur eða dökkur litur. Í Afríku erum við hvíta fólkið. Þetta er aðeins hluti af útlitslýsingu á persónu, jafn eðlileg og þegar talað er um hæð, augnalit eða háralit. Því þarf þetta ofstæki að vera? Og hvaða áhrif hefur það á börnin að heyra fullorðna tala með slíku offorsi um að ekki megi nefna negra? Þau fá það á tilfinninguna að það sé eitthvað skammarlegt að vera negri, fyrst þessi læti eru út af orðinu einu saman. Þar með fæðast fordómarnir í saklausum barnssálum sem drekka allt í sig sem þau heyra og sjá. Vafalaust meinti þessi manneskja vel, þegar hún lét móðan mása um blessaða bókina, en hún hugsaði ekki út í það að krakkakrílin sem hlustuðu kannski á útvarpið á meðan hún talaði, fóru líklegast að velta því fyrir sér að þau vildu ekki vera negrar ef fullorðið fólk var svona æst út af þeim.

-

Hjalti Garðarsson á hjaltig.blog.is hefur allt aðra skoðun á málinu og þarf ekki mörg orð til að lýsa henni.
Mikið hryllir mig við því að þessi bók skuli hafa verið gefin út aftur. Ekkert nema fordómar í garð litaðra. Af hverju strákar? Er þetta kannski líka kvennafyrirlitning? - Ég mun fletta ofan af fleiri svona fordómum.

Rétt þykir mér að láta kynninguna sem lesa má á síðu Hjalta fylgja.
Ég er vélstjóri að mennt og besservisser frá náttúrunnar hendi. Þar af leiðandi eru skoðanir mínar alltaf réttar. Vinsamlega hafið þetta í huga áður en þið tjáið ykkur á þessari síðu.

-

Þorkell Sigurjónsson eða hector.blog.is ritar eftirfarandi.
Hver man ekki eftir þessari skemmtilegu bók um negrastrákana, sem núna er allt í einu komin fram á sjónarsviðið og eins og fyrri daginn virðist hún fara meir en lítið í taugarnar á sumu fólki. Satt best að segja sé ég ekki hættu á, að rasistar fái hér byr undir báða vangi við útkomu bókarinnar, eða orsaki aukið einelti gagnvart lituðum. Hin háværu mótmæli gegn útkomu á bókinni, virkar á mig þannig, að hinir sömu hafi minnimáttarkennd fyrir hönd litaðs fólks, sem ég tel enga þörf á. Og svo þetta sífellda nöldur, að bókin sé móðgun og hneyksli og eigi ekkert erindi í upplýst samfélag, muni gera hana ennþá meira spennandi til lestrar að mínu mati. Velti því fyrir mér þegar næst kemur að útgáfu barnabókarinnar "Mjallhvít og dvergarnir sjö" hvað muni þá verða uppi á teningnum, en þar eru dvergarnir frægu annars vegar? Sjálfsagt verða þeir sem nú vilja banna negrastrákana og vilja vera samkvæmir sjálfu sér, að vera á móti útkomu þeirrar ágætu barnabókar.
Hver einasti maður elskar frelsið.
Sá réttláti heimtar það handa öllum,
en sá rangláti aðeins handa sjálfum sér.

-

Nú hefur einhver snillingurinn hrært saman einn allsherjar graut af þessum fréttum vikunnar og skrumskælt barnagælu í eitthvað sem auðvitað er stranglega bannað börnum. Ég hefði líklega aldrei farið að birta þennan skáldskap hér nema þá vegna þess að hann hefur þá þegar birst á netinu m.a. á vefnum málefnin.is. Að vísu verður að segjast að ólíkt því sem gerist í þessum geiranum, þá er samsetningurinn með þokkalegra móti og "skáldið" er greinilega hagyrtur að upplagi.

Kynvillingar fóru á krá,
kenndir, allir tíu
einn var tekinn aftanfrá,
og eftir voru níu.

Níu litlir nárakjassar
nutu þess að hátta
einn fékk skæða sárasótt
þá sátu eftir átta.

Átta hýrir hommatittir
hittust klukkan tvö
einn tók fullstórt upp í sig
eftir voru sjö.

Sjö graðir gleðipinnar
gláptu á XXX
einn þeirra sprakk úr spenningi
spólunni skiluðu sex.

Sex blíðir attaníossar
æfðu sig í rimm
einn fékk sig fullsaddan
sáttir voru fimm.

Fimm æstir analistar
urðu flennistórir
einn féll þá í yfirlið
eftir voru fjórir.

Fjórir sætir sykurpúðar
sungu "ég er hýr"
einn var kýldur klessu í
komust undan þrír.

Þrem bústnum bossahossum
bauðst að hnoða leir
einn fékk af því standpínu
eftir sátu tveir.

Tveir baldnir borusnúðar
bögguðu ekki neinn
en öðrum var gert að gifta sig
gekk þá áfram einn.

Einn kenghýr kynvillingur
komst víst aldrei heim
En ekki hafa áhyggjur
Það er vís nóg af þeim.

-

Og fleiri eru þeir snillingarnir sem fara mikinn og eru síður en svo skoðannalausir Ridar T. Falls á http://ridartfalls.blog.is/blog/heklatfalls/ vill gera öllum minnihlutahópum jafnt undir höfði og sparka jafn fast í þá alla fyrst verið er að sparka á annað borð.
Hvers vegna ekki að sparka í fleiri minnihlutahópa en negra fyrst menn eru á annað borð að sparka? Það er löng hefð fyrir fordómum á Íslandi. Hér er mitt framlag, í allri hógværð:

Negrastrákar fóru á rall,
þá voru þeir tíu,
einn drakk flösku af ólyfjan
en eftir urðu níu.

Níu nískir Þjóðverjar
fóru seint að hátta.
Einn þeirra gaf þjórfé
og þá voru eftir átta.

Átta litlir hommatittar
vöknuðu klukkan tvö.
Einn þeirra gekk í Krossinn
og þá voru eftir sjö.

Sjö feitar Hvatarkonur
sátu og átu kex.
Ein þeirra át yfir sig
og þá voru eftir sex.

Sex ríkir gyðingar
sungu dimmalimm.
Einn þeirra lenti í ofninum
og þá voru eftir fimm.

Fimm latir listmálarar
héldu að þeir væru stórir.
Einn þeirra fékk launavinnu
og þá voru eftir fjórir.

Fjórir litlir Litháar
fóru að reka kýr.
Einn þeirra lenti í þjófavörn
og þá voru eftir þrír.

Þrír litlir Þingeyingar
þorðu nú ekki meir.
Einn þeirra dó úr monti
og þá voru eftir tveir.

Tveir litlir frímúrarar
þögðu nú eins og steinn.
Annar hann varð vitlaus
og þá var eftir einn.

Einn lítill múslimi
sá hvar gekk ein dama.
Hann gaf sig á tal við hana
og bað hennar með það sama.

Búrkustelpan sagði já
og svo fóru þau í bíó.
Þar hitt'ann fleiri stelpur
og loksins átt'ann tíu.

Og svo vil ég taka það fram að allur skáletraður texti er sóttur til annarra skrifara. Þessi pistill er því að mestu leyti "létt" yfirferð eða "gróf" samantekt á ýmsu því sem allir geta nálgast á netinu ef þeir (eða þær) hafa vilja til þess.

26.10.2007 00:25

Nú er lag.



408.Tólf af 63 alþingismönnum sem kosnir voru til starfa á Alþingi Íslendinga í vor tengjast Siglufirði á einhvern hátt. Nokkrir eru fæddir þar, foreldrar sumra eru þaðan eða afar, ömmur eða makar. Þetta eru 19,04% þingmanna, en íbúar Siglufjarðar eru um 0,4% Íslendinga.

Í þessum 12 manna hópi eru þrír ráðherrar. Fimm þingmannanna eru þingmenn Sjálfstæðisflokksins (Birgir Ármannsson, Björk Guðjónsdóttir, Guðlaugur Þór Þórðarson, Illugi Gunnarsson og Pétur H. Blöndal), þrír eru framsóknarmenn (Birkir Jón Jónsson, Höskuldur Þór Þórhallsson og Siv Friðleifsdóttir), tveir Samfylkingarmenn (Kristján Möller og Þórunn Sveinbjarnardóttir) og tveir úr Vinstrihreyfingunni grænu framboði (Álfheiður Ingadóttir og Katrín Jakobsdóttir).

Kristján Möller samgönguráðherra segir að þessi hópur sé þriðji stærsti þingflokkurinn. Hann safnaði þingmönnunum saman til myndatöku í Alþingishúsinu strax eftir þingsetningu.

Ofanritaður texti ásamt mynd er fengið að "láni" á mbl.is.



En fyrst við Siglfirðingar eigum að og höfum þá vænti ég stuðning þriðja stærsta þingflokksins á hinu háa Alþingi til allra góðra mála nyrðra, er þá nokkur spurning að beisla verður þessa orkulind mannauðsins meðan hún er fyrir hendi á þeim ágæta stað í þessu gríðarlega magni og nýta hana til framgangs dreifbýlinganna á Tröllaskaga. Það eru því miður ekki miklar tölfræðilegar líkur á því að svona verði lið vort skipað til frambúðar, en eins og segir á góðum stað: Neyta skal meðan á nefinu stendur.

Vegagerðarmenn hafa sagt við mig að vegurinn um Almenningana sé algjörlega ónýtur. Ekki að hann þurfi lagfæringa eða breytinga við, heldur var lýsingarorðið "ónýtur" notað í orðræðu þeirra sem verða að teljast fagmenn á sínu sviði. Ég hlýt því að skilja það þannig að honum sé ekki við bjargandi á nokkurn hátt, a.m.k. ekki til lengdar og verður þess vegna að leita einhverra lausna í samgöngumálum Fjallbýlinga til vesturs og suðurs. Og þar sem Héðinsfjarðargöngum verður varla frestað aftur úr því sem komið er, hlýtur að fara að verða tímabært að mynda þrýstihóp um næsta viðfangsefni. Það hljóta að vera göng milli Siglufjarðar og Fljóta, sem munu án nokkurs vafa og hvort sem er koma fyrr eða síðar. Það er leiðin sem Gestur Fanndal, Aage Schiöth og fleiri framsýnir menn vildu fara á sínum tíma þegar umræðan um Strákagöng var í gangi. Nokkuð sem svo margir hafa hugsað til undanfarin ár en fáir þorað nefna eða tala um, því það hefði væntanlega verið til þess eins að þyngja róðurinn fyrir endanlegu samþykki gerðar Héðinsfjarðarganga. Við hefðum þá líklega getað talað fyrir því máli þar til við hefðum orðið blá í framan án þess að margt hefði gerst. En þrátt fyrir svolítinn goluþeyting vegna þess máls út af nokkrum milljörðum til eða frá sem bæjarbúar áttu hvort sem er inni hjá hinum hluta þjóðarinnar, er líklega tímabært að blása til orrustu á ný. Við erum búin að safna liði og það er komið inn á þing, beitum þeim harðsnúna hóp fyrir vagninn og þeysum fram á völlinn. - Nú er lag.

22.10.2007 08:57

Thai style.


407. Við Smiðjuveg 4 í Kópavogi er líklega að finna eitt best varðveitta leyndarmálið á sviði asískrar matargerðar. Að vísu er það kannski ekki algjört leyndarmál lengur, því það hefur verið að spyrjast út smátt og smátt. Veitingastaðurinn "Thai style" er þar til húsa í húsnæði sem hefur alveg greinilega upphaflega verið byggt sem iðnaðarhúsnæði. Öll aðkoma svo og útlit hússins ber það síður en svo með sér að þarna sé að finna þær dýrindis krásir sem framreiddar eru þar í hádeginu dag hvern. Hvorki er því gert út á flottan "front" eða rándýrar innréttingar, heldur einungis það sem byggist á kunnáttu við matargerð sem í ég vil í þessu tilfelli miklu frekar kalla snilligáfu.


Hann heitir Oddur Oddsson en ég kann því miður ekki að rita nafn frúarinnar. Þau stofnuðu til reksturs veitingastaðarins Mekong fyrir rúmum áratug, en seldu fyrir þremur eða fjórum árum vegna þess að hann hafði hreinlega vaxið þeim yfir höfuð. Þau tóku sér u.þ.b. árs hlé til að safna kröftum fyrir næsta verkefni sem var að opna annan stað í Kópavogi þar sem opnunartími átti að vera styttri, en ekki allur sólarhringurinn undirlagður eins og áður hafði verið. Reksturinn fór rólega af stað en hefur aukist jafnt og þétt og nú er svo komið að húsnæðið er eiginlega sprungið. Ég hef farið nokkrum sinnum á Thai style en reyni að vera annað hvort rétt fyrir eða eftir mesta hádegishasarinn, því þá má reikna með að það geti verið talsverð bið eftir að borð losni. Samt hefur starfsemin aldrei og hvergi verið auglýst.



Það er að miklu leyti nokkuð harður kjarni fastagesta eða áhangenda sem minnir svolítið á trúarsöfnuð sem sækir staðinn, og óvíst er að einhver annar en Oddur og fjölskylda hans kæmist upp með svona nokkuð. Að loka bara eins og ekkert sé í heilar sjö vikur og fara í frí. Einhver mundi eflaust halda að þetta væri örugg leið til þess að hreinlega rústa rekstrinum. En eins og segir þá er engin regla án undantekninga, og hér er einmitt dæmi um þessa undantekningu sem um ræðir í frasanum. Daginn sem aftur var opnað var troðfullt út úr dyrum og þannig hefur það verið alla daga síðan þá.

Ég mæli með Stek með salthnetusósu sem sumar kalla bara svín á priki, Kjúklingur í massaman og Túnfisksalati (ofurheitu útgáfunni.)

16.10.2007 20:57

Hólshyrnudraugurinn.



406. Fyrir nokkrum vikum síðan var bloggað um meintan draugagang bæði uppi á Dyrhólaey og eins í Mýrdalnum. Það má nú vera nokkuð ljóst að vinur minn og fyrrum spilafélagi að norðan "Biggi Inga" hefur rennt augunum yfir þær pælingar, og hefur hann greinilega talið að full ástæða væri til að viðhalda umræðunni og leggur í því skyni sjálfur svolítið í púkkið.

Fljótlega eftir að við Maggi Guðbrands komum niður af Hólshyrnunni og myndir voru komnar á netið, fékk ég þessa senda frá áður nefndum ásamt fyrirspurn um hvort ég hefði nokkuð orðið var við hann þennan.

Það er sem sagt kominn alveg splunkunýr draugur til sögunnar sem á vafalaust eftir að láta mikið að sér kveða í framtíðinni. - Hólshyrnudraugurinn ógurlegi.

14.10.2007 15:53

Og úti er ævintýri.



405. 17 mánaða "hjónabandi" er lokið. Það verður að teljast svolítið Hollywoodlegt, en svona lætur hún stundum þessi undarlega tík sem við köllum pólitík. Og einhverjir þurfa því í kjölfar nýliðinna atburða að hefja leit að nýju lífi og það sem allra fyrst, ef þeir ætla sér að ná landi á undan keppinautunum og hefja sambúð með einhverjum sem er nýkominn á "kjötmarkaðinn." Einhvern tíma sagði líka einhver að pólitík snérist um val á milli framagosa og metorðasjúkra einstaklinga, en að sjálfsögðu er bara ljótt að tala svona. Allir vita að þeir sem bjóða sig fram til að vinna að framgangi góðra máli fyrir lýðinn í þessu landi, gera það af takmarkalítilli fórnfýsi þar sem hagsmunir heildarinnar eru þeir einu sem horft er til og hafðir að leiðarljósi.

"Gamli" meirihlutinn sem þrátt fyrir að vera tiltölulega kornungur, er allur og hefur fellt sína síðustu fjöður. Ég heyrði einhvern (sennilega sjálfstæðismann) tala um pólitískan undanflæming. Mér fannst svolítið undarlega að orði komist og datt í hug hvort ekki væri þá rökrétt að spyrja svona út í loftið: Villtist einhver undan einhverjum, hafði farið fram einhver pólitísk innræting farið fram þar sem aðeins komu við sögu tveir menn og það úr sitt hvorum flokknum og var þá annar að svíkja sannfæringu hins. Eða kom kannski einhver styggð að hjörðinni og eitt ráðvillt og sárlega jarmandi "lambið" rataði ekki til "móður" sinnar þrátt fyrir að tilheyra ekki strangt til tekið hjörð "móðurinnar?"
Hvernig ber annars að skilja orðasambandið "pólitískur undanflæmingur" í þessu tilfelli?
Ofvirkir svitakirtlar hafa líklega verið störfum hlaðnir í Valhöll síðustu dagana og þykkjulegt andrúmsloftið því væntanlega meðal annars mettað af þeirri starfsemi.
Ekki vildi ég vera þar um þessar mundir.

Ég heyrði annan (grunar sterklega að sá sé framsóknarmaður) lýsa yfir vanþóknun sinni og furðu á því að meintur undanflæmingur yrði ekki næsti borgarstjóri. Ég spurði hann hvort það væri alveg eðlilegt miðað við fylgið á bak við manninn.Hann horfði á mig um stund svolítið barnslega sakleysislegur á svipinn og virtist hissa á skilningsleysi mínu á hinu nýja pólitíska landslagi og augljósum sóknartækifærum sinna manna.
"En maðurinn er snillingur" sagði hann án þess að sjá ástæðu til að útskýra þá fullyrðingu neitt frekar og það kenndi svolítillar vorkunnar í röddinni.

Maður hristir nú bara höfuðið og leyfir flösunni að fjúka. Ég skal alveg viðurkenna að ég skil ekki margt af því sem hefur verið að gerast í henni Reykjavík undanfarið, enda áhuginn takmarkaður. Kannski af því að ég er Siglfirðingur með lögheimili í Hafnarfirði og merkjanlegan vott af höfuðborgarfælni.Ég horfði á myndina hér að ofan nokkra stund og upp í hugann komu orð sem einhver spekingur lét einhvern tíma falla.
"Kona þarfnast öryggis, eins og karlmaðurinn viðurkenningar." Ekki að það eigi við svona bókstaflega í þessu tilfelli, en skyldi þau geta átt við í "yfirfærðri" merkingu?

Ég veit ekki.

28.09.2007 10:03

Síðsumarsferð á Sigló.

404. Síðust viku ágústmánaðar var haldið norður á Sigló. Tilgangur ferðarinnar var m.a. sá að klífa hið virðulega fjall Hólshyrnu, en það hafði verið eitt af markmiðum sumarsins á sviði fjallapríls. Ég var kominn tímanlega í heimahagana eða á miðvikudagskvöldið 21. ág.



Morguninn eftir leit Steingrímur inn í kaffi og ég sagði honum frá fyrirætluninni. Hann spurði hvort ég væri með almennilega myndavél. Ég sagði honum þá að myndavélin mín væri biluð og ég væri með lánsvél sem yrði að duga. Hann leit á hana og sagðist hafa betri lausn á þeim málaflokki. Og það varð úr að hann lánaði mér myndavél sem ég notaði þá daga sem ég staldraði við, en síðan notuðum við báðir afurðirnar sem úr henni kæmu eftir því sem okkur hentaði. Ég leit inn hjá þeim heiðurshjónum Steingrími og Guðnýu síðar hinn sama dag, sótti myndavélina, fékk svolitla tilsögn um notkun hennar og sníkti mér auðvitað kaffi í leiðinni.



Fimmtudagurinn var hálfgerður slökunardagur og hann notaður til að gera sem allra minnst. Svolítið rölt um bæinn og rúntur fram á fjörð. Á gamla flugvellinum sá ég regnbogann skýrast úti á firðinum og smellti af á hann. Ég flýtti mér síðan upp í Skarðsdal og hugðist ná betri mynd af honum, en þá var skúrin yfirstaðin og sólarglætan horfin og hann á bak og burt. Sum augnablik má fanga með góðum árangri ef maður er á réttum stað á réttum tíma, en þau bíða ekki eftir neinum og líða hjá áður en varir.



Mér datt í hug að skola ferðarykið af bílnum, en það er líklega eitthvað til í því að þegar ein beljan þarf o.s.frv. Þvottaplanið var fullt og allar græjur í fullri notkun. Ég fór nokkra hringi upp Gránugötu og niður Aðalgötu, en var nægilega seinheppinn til að komast ekki að því ef eitthvart pláss losnaði var einhver annar kominn á undan mér.



Á föstudaginn 23. ág. komu afkomendur, fyrrverandi nágrannar, vinir og samstarfsfólk Guðbrandar Magnússonar saman í Siglufjarðarkirkju og minntust 100 ára ártíðar hans.
Guðbrandur sem var kennari við Gagnfræðaskóla Siglufjarðar í margra áratugi var einnig meðhjálpari í Siglufjarðarkirkju, auk þess sem hann var sumarafleysingamaður í lögreglunni, tollvörður, afgreiðslumaður í ÁTVR, bókbindari, skrautritari, spilasafnari, plöntusafnari, fuglaskoðari og svo mætti lengi telja.
Og auðvitað flaggaði Pétur fyrir Guðbrandi.



Dætur hans lásu m.a. upp úr ?Gróðurgrúski? sem er handskrifuð bók upp á u.þ.b. 400 síður þar sem er að finna skemmtilegar gróður, steina og mannlífslýsingar af ferðum hans um landið.



Þegar ég var í Gagganum á Siglufirði var ég nemandi þessa ágæta kennara sem segja má að hafi kannski ekki alltaf verið jafn heppinn með nemendur sína eins og nemendurnir með kennarann. En það skal tekið fram að þó að við hefðum á þessum tíma ekki öll verið búin að ná þeim félagslega þroska sem síðar varð, held ég að það hafi engu að síður ræst þokkalega úr okkur. Einu sinni þegar Guðbrandur stóð á bak við kennaraborðið og reyndi með litlum árangri að ná sambandi við hávaðaseggina og ólátabelgina í stofunni, sá ég að hann hristi höfuðið mæðulega og skrifaði stórum stöfum á töfluna: SILENCE PLEASE. Enginn veitti þessu athygli og óróinn í bekknum fór síst minnkandi, all flestir voru uppteknir af allt öðru en því sem kennarinn hafði að segja. Hann hristi höfuðið aftur og tuldraði fyrir munni sér, "þetta þýðir ekkert, þetta þýðir ekki neitt". Þetta var í fyrsta bekk og einhverra hluta vegna hafði honum verið skipt í tvennt þannig að strákarnir voru í einni deild og stelpurnar í annarri. Ég reikna fastlega með að stelpubekkurinn hafi verið mun meðfærilegri og nemendur þar upp til hópa þægari.



Og það var líka sagt frá því þegar kennarinn flutti til Siglufjarðar frá Hólmavík, þaðan til Akraness og svo aftur norður. Hvernig fjölskyldan stækkaði og frá uppvaxtarárum systkinanna.



Páll Helgason fyrrum samkennari hans rifjaði upp nokkrar spaugilegar sögur frá samstarfi þeirra Guðbrands til margra ára og fórst það vel eins og við var að búast. En þeir voru báðir kennarar í gagganum, Páll var kirkjuorganisti á sama tíma og Guðbrandur var meðhjálpari. Einnig töldu þeir m.a. fugla saman.



Einnig lék Ívar Símonarson á gítar en hann hefur verið við nám í klassískum gítarleik.



Þá færði Anna kirkjunni eina milljón króna að gjöf sem skyldi varið til endurbóta á kirkjunni og Guðný Pálsdóttir formaður sóknarnefndar veitti hinni höfðinlegu gjöf viðtöku.



Nokkrar söngsystur Önnu Magnúsdóttir eftirlifandi konu Guðbrandar færðu henni blómvönd sem börn hennar veittu viðtöku.



Systkinahópurinn, börn Guðbrandar og Önnu.



"Hér hvílir Guðbrandur Magnússon..."



Á eftir var gengið upp að leiði Guðbrandar í gamla kirkjugarðinum.



Fyrir nokkrum mánuðum í góðra vina hópi var verið að ræða um á hvaða fjöll skyldi gengið í sumar, og hvaða gönguleiðir gætu verið skemmtilegri en aðrar. Ég lýsti því þá yfir að í sumar myndi ég ganga á hina tignarlegu Hólshyrnu á Siglufirði sem er 687 metra há.
Ekki vissu allir hvaða fjall það var, en Magnús Guðbrandsson var að sjálfsögðu með það á hreinu og sagðist vilja vera samferða í þann leiðangur.
Það leið fram á sumarið og stefnan var sett á síðustu vikuna í ágúst, eða nánar tiltekið laugardaginn 25. En í stað þess að renna upp bjartur og fagur eins og ætlast var til, fór að rigna snemma um morguninn og þokubakkarnir svifu mjúklega inn fjörðinn úr norðrinu. Þegar líða tók að hádegi sást varla upp í miðjar hlíðar fjallanna, og veðurguðirnir voru greinilega ekki á því að greiða götu okkar þann daginn. En spáin var hins vegar ágæt, og það var ákveðið að gera aðra tilraun á mánudeginum.
Sá dagur rann upp með glampandi sól og heiðbláum himni, og varla sást skýhnoðri nokkurs staðar á ferð.



Og sólin gyllti tinda.



Hólshyrnan speglaði sig fagurlega í pollinum. Heimildir eru til um að fjallið hafi einnig verið nefnd Álfhyrna, sbr. Álfhól sem er við ósa Fjarðarárinnar sem flestir kalla Hólsá.



Eina mynd á mann með viðfangsefni dagsins.



Síðan var haldið inn í Skútudal. En til eru heimildir sem segja að dalurinn heiti Skútudalur austan Skútuárinnar en Saurbæjardalur vestan hennar.



Óli Agnars kom til að aðgæta með grunsamlegar mannaferðir og einhverja skuggalegra náunga þarna upp frá hjá borholunum.



Skammt fyrir ofan holurnar er þessi fallegi foss sem fáir vita af.



Það fór vel á að taka mynd af Magga með þotunni sem átt leið þarna yfir, en hann er mikill áhugamaður um allt sem getur flogið.



Eftir því sem innar og ofar dró fór bærinn smátt og smátt í hvarf. Við vorum nú komnir inn í skuggann af fjalli sem við vissum á þessari stundu ekki hvað hét.



Það var mun kaldara þarna í skugganum svo að við færðum okkur aðeins og settumst niður.



Og auðvitað varð að taka fleiri myndir.



Góður staður fyrir "kyrrðarstund" ef ekki væri lækjarniðurinn sem sumir myndu engu að síður telja til kosta.



Svo hringdi síminn nokkrum sinnum í röð. Þrátt fyrir að bærinn bæri kominn í hvarf, var þarna fullkomið gsm samband .



Það var farið að styttast í brúnina fyrir ofan okkur, en þegar þangað var komið reyndist önnur brún vera mun ofar. Þarna er lítið eftir af snjóskaflinum sem einhvern tíma um veturinn hefur verið stærðarinnar fannbreiða.



Og þarna var fjallið sem varpaði skugga sínum yfir okkur svolitlu neðar og við vissum ekki þá hvað hét.
Ég spurði Magga hvort hann væri til í að gera svolitla breytingu á ferðaáætluninni og benti á fjallið. Hann hélt að það væri nú ekki spurning að nota tækifærið því litlar líkur væru á að við ættum leið um þetta svæði á alveg næstu dögum.

Það var svo ekki fyrr en seinna um daginn að Steingrímur sagðist hafa fengið þær upplýsingar hjá Örlygi að það héti Móskógarhnjúkur.



Aftur var beygt inn í skuggann og ný stefna tekin.



Uppi á brúninni fyrir ofan voru skemmtilegar klettamyndanir. Líklega voru þarna tröllkarlar og kerlingar sem á öldum áður hafði dagað uppi og orðið að steini.



Þessi snjóskafl varð á vegi okkar ef snjóskafl skyldi kalla því hann var alveg glerharður og nánast ógerlegt að ganga yfir hann nema þar sem lítill sem enginn halli var.



Það var farið að styttast á toppinn.



Og eftir því sem ofar dró hafði bærinn komið smátt og smátt í ljós aftur.



"Svona á alltaf að gera" sagði Maggi og bætti nokkrum steinum í vörðuna.



Og svona á líka alltaf að gera þegar myndavél er með í slíkri för. Að merkja sig inn á kísilflöguna til stafrænnar geymslu.



Útsýnið var ekki af lakara tagi ofan af hnjúknum. Hér sést fjallseggin sem liggur til austurs yfir að Dísinni en svo heitir næsti hnjúkur. Einnig sést svolítið  ofan í Héðinsfjörðinn.



Einnig niður allan Skútudalinn, eða ætti ég að segja Skútu og Saurbæjardalinn.



Hólsfjallið er vestan megin dals, en það skilur að Skútudal og Hólsdal eins og flestum er líklega kunnugt. Og það er aðeins fremsti hluti þess sem heitir Hólshyrna.

Þegar við Maggi Guðbrands vorum staddir uppi á Móskógarhnjúk á dögunum á leið upp á Hólshyrnuna, hringdi gemsinn minn og svolítið syfjuleg karlmannsrödd spurði hvort nokkuð væri verið að vekja mig.
Ég kvað svo alls ekki vera og horfði í leiðinni yfir hinn Siglfirska fjallasal sem umlukti okkur félagana, fjörðinn langt, langt fyrir neðan og bæinn sem kúrði niður á Þormóðseyrinni og hlíðunum fyrir ofan hana.
Þetta reyndist vera Pétur Bjarna sem var í símanum, og hann sagði mér að hann hygðist fara á Ásdísi Ólöfu inn í Héðinsfjörð morguninn eftir og spurði hvort ég hefði áhuga á að koma með.
Og auðvitað vildi ég fá að koma með, því hvort tveggja var að spáin var alveg glimrandi góð og svo hafði ég aldrei á ævinni komið í Héðinsfjörð þrátt fyrir að hafa búið í heil 30 ár í námunda við hann.
Það var því ákveðið að hittast niður við smábátahöfnina kl. 8 morguninn eftir.



En áfram var haldið og nú eftir fjallsegginni sem var sumsstaðar nægilega skörp til að hægt að setjast klofvega á hana þannig að annar fóturinn væri þá í Héðinsfirði en hinn í Siglufirði.



Og þegar við litum til baka sáum við Móskógarhnjókinn "aftan frá" ef svo mætti segja. Það kom á óvart hvað rauði liturinn var ráðandi í jarðveginum.



Það þurfti ekki langt að fara til þess að sjá ofan í Héðinsfjörðinn, en hann var ég þarna að líta augum í fyrsta sinn á æfinni.



Þarna sást vel til verka Stebba á Reyðará og gengis hans. En verið er að hreinsa frá væntanlegum gangnamunna Héðinsfjarðarganga þeim megin sem snýr að Ólafsfirði.



Og þaðan sem við stóðum mátti líka sjá svolítinn hluta Siglufjarðarkaupstaðar (Fjallabyggðar) yfir eggina sem við höfðum gengið eftir niður af hnjúknum.



Og þarna var gott gsm samband og ég sendi nokkur sms.



Maggi sýslaði við myndavélina. Við tókum auðvitað myndir í allar áttir, útsýnið var einstakt og það var óvíst hvenær við yrðum staddir næst á þessum slóðum.



Hérna hallar fjallið (til hægri) ofan í svonefnda Beinaskál sem kemur inn úr vestanverðum Ámárdal framarlega. Ámárhyrna er á myndinni beint fyrir ofan höfuðið á Magnúsi.



Við héldum af stað til vesturs eftir fjöllunum og fyrir Skútudalsbotn. Þarna urðu á vegi okkar nokkrar verulega stórar fannir sem líklega aldrei ná að hverfa alveg , sama hvað sumarið er hlýtt.



Fjallið fyrir aftan mig er líklega Presthnjúkur sem er beint inn af Hólsfjalli og fyrir norðan Hólsskarð. Hann er 769 metra hár eða nokkru hærri en Hólshyrnan. 



Eftir því sem við gengum sáum við minna af Héðinsfirði en aftur meira af Siglufirði. Við vorum því eiginlega á bakaleið og Skútudalurinn opnaðist á ný. 



Og þarna höfðu greinilega fleiri á leið um, en í allt öðrum tilgangi.



Og líkla hérna því Maggi fann þessa reim sem er vísast úr snjósleða. Þarna sem við vorum nú komnir er styst leið milli Skútudals og Hólsdals og þar með liggur þarna leiðin í kring um Hólsfjallið sem oft er gengin eða farin á sleða.



Horft til suðurs yfir Hólsskarðið en þarna um er gömul reiðleið yfir í Héðinsfjörðinn.



Horft til norðurs fram eftir öllu Hólsfjalli. Strákafjall ber við himin fjærst og hinum megin fjarðar.



Magnús ber við himin en á bak við hann er Hestskarð sem er sennilega algengasta gönguleiðin til Héðinsfjarðar. Norðan við (t.v. við Magga) skarðið rís Hestskarðshnjúkur en að sunnan Dvalahnjúkur.



Og hægra megin við mig er svo Hestskarðshnjúkur nær og Staðarhólshnjúkur fjær. Á milli þeirra og nokkru fyrir ofan miðja hlíðina er svo Skollaskál sem sést ekki á myndinni.



En gangan fram eftir Hólsfjalli er hafin en hún reyndist heldur lengri en menn höfðu gert ráð fyrir í fyrstu. Einu sinni sagði einhver við mig að uppi á fjallinu væri tilvalið að koma fyrir flugvelli. Það var fyrir löngu síðan og ég var staddur niður í bæ. Ég horfði þaðan upp á hyrnuna og hristi höfuðið vantrúaður.



En leið okkar lá ekki bara eftir "hásléttunni" þarna uppi. Svolitlir útúrdúrar m.a. um grýtta urð töfðu lítilsháttar fyrir, en sumt þurfti bara að skoða betur.



Maggi sá einhverja torkennilega fjallajurt sem hann skar upp með rót og kom fyrir í mold og vatni í bakbokanum. Eitthvað til að færa konunni þegar heim kemur, en hún Gulla er alveg vís til að hlúa að plöntunni og fá hana til að vaxa og dafna.



Við áttum nú skammt eftir ófarið að vörðunni fremst á sléttunni miklu og hæsta hluta hyrnunnar.



Fjallið varð nú mjórra eftir því sem framar dró og brattinn til hliðanna varð sífellt sýnilegri.



Hér sést niður í Skútudalinn að gangnamunna Héðinsfjarðarganga.



Hér er horft niður á flugvallarendann, Saurbæjarásinn, frístundabústaðina sem þar eru og Ráeyri.



Og út á Siglunes.



Þegar fram á fjallið var komið blasti Siglufjarðarkaupstaður við. Húsin virtust vera eins og dúkkuhús og bærinn eins og stór leikvöllur með litlum Matchboxbílum og teiknuðum götum á harðspjald með fagurlega blámáluðum sjónum.



Ég tyllti mér upp á vörðuna og hringdi í Steingrím, (Lífið á Sigló) en hann hafði beðið mig að láta sig vita þegar toppnum væri náð. Hann ætlaði að freista þess að ná mynd af okkur af svölunum hjá sér. En þar sem hann býr í einu af allra nyrstu húsunum í bænum er fjarlægðin mikil og eins gott að hann er vel græjaður.



Svo var komið að Magga að gerast "fyrirsæta" á þessum fyrirheitna stað.



Og svo aftur ég, því við vildum geta valið úr nokkrum myndum í albúmið að ferð lokinni.



Og eins og áður sagði, þá er brattinn verulegur.



Og reyndar verður að teljast ókleyft þarna.



Gilið nær frá jafnsléttu og alveg upp á fallsbrúnina.



Ég mundi ekki vilja reyna að komast þarna niður, - eða upp.



Það er ekki eins hrikalegt að vestanverðu.



En það er næstum því eins og horft sé beint niður á Skógræktina.



Fossinn í læknum Skútudalsmegin fyrir ofan skuggabrúnina.



Það var á þessum kletti sem við stilltum okkur upp fyrir Steingrím, en hann er rétt fyrir neðan vörðuna.



Ég er ekki svo lítið grobbinn af þessu sjónarhorni og ekki frá því að ég eigi einhvern tíma eftir að stækka myndina og koma henni fyrir á áberandi stað í gylltum ramma sjálfum mér til dýrðar.



Þarna gengur gilið upp úr fjallsbrúninni og myndar skarð í hana sem glöggt má sjá m.a. úr bænum.



Og fleiri myndir af bænum, enda kjöraðstæður til myndatöku.



Það er ansi hátt þarna niður.



Og eins gott að menn séu ekki mjög lofthræddir.



Ég gat að sjálfsögðu ekki sleppt því að taka mynd af hluta nestisins, en LEO súkkulaði hefur víst verið bannað einhvers staðar út af nafninu einu saman.



Það var farið að líða á daginn og við ákváðum að fara niður Hólsdalsmegin og gengum suður og niður hlíðina þeim megin.



Þetta er óneitanlega svolítið "landakortalegt."



Og sjónarhornið út fjörðinn og yfir bæinn breyttist eftir því sem neðar dró.



Og breyttist enn meira. Það er orðið svolítið um endurtekningar í myndefninu en það er bara ekki alltaf svo gott að velja og hafna þegar Sigló er annars vegar.



Það reyndi allt öðruvísi á fætur og fótleggi að fara niður brattann en þegar leiðin lá upp í móti, og það þurfti ekkert síður að staldra við og hvíla sig annað slagið.



Leifar af skíðalyftunni sem fór í snjóflóði fyrir allmörgum árum urðu á vegi okkar.



Að lokum vorum við komnir niður á jafnsléttu, ferðinni að ljúka og íþróttamiðstöðin að Hóli framundan.



Grasið var ótrúlega hávaxið og það þurfti að gæta sín á skurðum og þýfðu landinu, en allar ójöfunur voru því sem næst ósýnilegar vegna þess hve gróðurinn var mikill og þéttur.



Gulla (hans Magga) tók á móti okkur á Hóli og ferjaði yfir í Skútudalinn þar sem við höfðum lagt upp og bíllinn minn beið.



Myndin sem Steingrímur tók af okkur uppi á Móskógarhyrnu. Hann taldi að fjarlægðin á milli okkar hafi verið u.þ.b. 7 km., svo aðdráttarlinsan hefur greinilega verið af stærri og betri gerðinni.



Myndin sem Steingrímur tók af okkur uppi á Hólshyrnunni. Ég myndi giska á 5 km. frá svölunum þar sem hann stóð.



Séð inn í Skútudalinn. Flestir sem hafa komið til Siglufjarðar ættu þar með að átta sig á staðháttum.
(Mynd og merkingar - Steingrímur.)



Rétt fyrir kl. 8 var ég mættur, en þá voru allir aðrir komnir um borð. Þarna var á ferðinni mikið og gott lið. Ber þar fyrstan að nefna Pétur Bjarna (skipstjóra í ferðinni), þá faðir hans Bjarna (málara) Þorgeirs, Jónas (skipstjóra og hafnarvörð) Sumarliða, Gunnar Smára (upptökumann, hljóðblandara og tölvuséní), Davíð Þór (grand-píanóleikara úr "Flís") og Svenna (sveitunga hans sem er mikil veiðikló.)



Þrátt fyrir að ég teldi mig vera tilbúinn á umtöluðum tíma bankaði Helgi Magg upp á hjá mér og keyrði mig niður á bryggju (ca, 100 metra) svo ég yrði ekki of seinn. - Gott að eiga góða að.



Lagt var af stað út rennisléttan fjörðinn og Bjarni andaði að sér morgunloftinu.



Jónas leit út og gerðist glottuleitur eins og sjá má þegar hann leit hóp "landkrabba" á dekkinu.



Gunnar Smári aðgætti búnaðinn og fullvissaði sig um að ekkert hefði gleymst.



Davíð Þór dró upp úr pússi sínu lítinn kassagítar og þandi raddböndin. Nokkrir þekktir slagarar fengu svolítið óhefðbundna meðferð af hans hálfu og hann vildi greinilega byrja partýið snemma.



Svenni fylgdist með félaga sínum og vini og mér fannst á tímabili að hann væri að reyna að finna millirödd sem félli að söng gítarleikarans.



Pétur sinnti skipstjórninni hins vegar af "alúð og natni" eins og Gvendur á eyrinni fé sínu forðum í þekktu dægurlagi frá sjöunda áratugnum.



Og ekki má gleyma litla plastaranum sem átti að ferja okkur í land og notast síðan á Héðinsfjarðarvatni.



Við nálguðumst Siglunes í blíðunni.



Og svona lítur þá fjörðurinn út af sjó. Auðvitað vissi ég það síðan ég var á færum og línu á Gullveigu SI 12 með Svenna Björns og Hafþóri Rósmundar, en það er bara svo langt síðan. Ég fór að reikna í huganum og viti menn, eftir fjögur ár til viðbótar verða liðin 40 ár frá því að ég var næstum því orðinn "sjómaður."



Farið fyrir Helluna. Nesnúpurinn til hægri og Reyðarárdalurinn er byrjaður að opnast.



Strákafjall og Sauðanes lengst til hægri. Að vísu býr enginn Trausti þar lengur sem tók vel á móti hröktum hljómsveitarstrákum um veturinn 1977-8 en við höfðum þá fest bílinn sunnan við Mánárskriður.



Nesnúpurinn rís upp úr fjörunni eins og risi sem er að skyggnast út á hafið.



Reyðarárdalurinn nær inn á móts við Kálfsdal. Nesnúpurinn er Siglufjarðarmegin við hann en Hesturinn Héðinsfjarðarmegin.



Fljótlega eftir að beygt var inn Héðinsfjörðinn sá ég að Bjarni var að benda upp í Hestinn og segja frá einhverju.



Og ég færði mig nær og lagði við hlustir, því ég er forvitinn að eðlisfari. Bjarni var að segja frá Bangsagjá.



Þessi gjá sem klýfur fjallið frá toppi og alla leið niður í sjó heitir Bangsagjá. Sú nafngift er komin til vegna þess að fyrir löngu síðan gekk hvítabjörn á land á Siglunesi. Bóndinn á Reyðará varð hans var og veitti honum eftirför því hann vildi vinna björninn. Björninn hopaði undan bónda og stefndi til fjalls og var kominn hátt upp þegar hann hrapaði niður í gjána sem síðan heitir Bangsagjá. 



Skyndilega hægði báturinn á sér því einhver hafði verið nægilega eftirtektarsamur til að sjá að línan í plastjulluna var farin að trosna, svo að skammt yrði þess að bíða að hún slitnaði aftan úr. 



Og áfram var haldið og landið skoðað í leiðinni, enda veðrið vel fallið til þess.



Austan fjarðarins er Vík sem var og er líklega enn stærsta jörðin í firðinum. Inn af bænum gengur Víkurdalur og upp af honum fjallið Víkurbyrða.



Vestan fjarðarins er svo Hesturinn sem er lágt fjall sem hækkar þegar utar dregur.



Opið er til hafsins í norðaustur. Hér er ekkert nes eins og fyrir Siglufirði sem dregur úr ágangi og ofsa úthafsins í verstu veðrum.



Við vorum fljótlega komnir inn í fjarðarbotninn enda stutt sigling inn fjörðinn. Framundan var fjaran og eiðið sem skilur vatnið frá söltum sjó.



Það kom auðvitað í hlut lærðra manna á sínu sviði að festa Ásdísi Ólöfu við legufæri.



Veiðimennirnir Svenni og Davíð sem ætluðu að fara upp eftir ánni með stengur sínar voru komnir í ham.



Þeir voru fyrstir í land og ferjumaðurinn Bjarni tók vel á árunum.



Næstir voru þeir Jónas og Gunnar Smári.



Og síðast fór ég ásamt skippernum Pétri sem stöðu sinnar vegna á auðvitað að vera síðastur frá borði. 



Gunnar hljálpar hér Bjarna að festa hinn 6 hestafla utanborðsmótor á fleyið.



Davíð virðir fyrir sér hinar ókönnuðu veiðilendur.



Svenni dregur upp flugnanetið og tjaldar því á réttum stað.



Bjarni rær upp ána því hér er of grunnt til þess að mótornum verði við komið.



Ferðalangarnir ganga yfir eiðið og fíla sig greinilega í botn í náttúruparadísinni Héðinsfirði.



Það vantar greinilega ekki lognið. Þetta er óneitanlega svolítið "póstkortaleg" mynd. Ef Bjarni væri með jólasveinahúfu og hæfilega mikill snjór í fjallatoppunum, væri hérna komið efniviðurinn í jólakortið í ár.



Það er óvenju lágt í vatninu. Mér er sagt að malartanginn sem sést á myndinni sé yfirleitt á kafi.



Davíð veður því út í vöðlunum til að kanna dýpið og er greinilega orðinn óþreyjufullur að komast í ána.



Nú liggur fyrir að ferja mannskapinn yfir vatnið til syðri enda þess, en það er góður spölur.



Ég fór með Bjarna í seinni ferðinni.



Ásamt Pétri.



Og Jónasi sem er hérna baðaður sólargeislum eins og helgur maður sem náttúruöflin hafa velþóknun á.



Þegar við vorum komnir að Vatnsenda þar sem var áð, kom maður gangandi yfir ósa Héðinsférðarárinnar þar sem húnn rennur í vatnið. Það reyndist vera Óli Henriksen sem hafði komið deginum áður til veiða. Og eitthvað fataðist mér stillingin á myndavélinni, því eins og sjá má þá er Óli full mikið "yfirlýstur" veiðimaður að þessu sinni.



Pétur og Jónas gerðu netin klár og eru ekkert síður "yfirlýstir" veiðimenn, enda eiga þeir báðir langan og giftusamlegan feril að baki á því sviði.



Því næst voru netin lögð. Feðgarnir og "Héðinsfjarðarbændurnir" Bjarni og Pétur taka sig vel út á vatninu, enda má segja að þeir séu á heimavelli.



Meðan Pétur, Bjarni og Jónas lögðu og vitjuðu síðan netanna í vatninu og heimsóttu Stebba á Reyðará, Davíð og Svenni gengu langt upp fyrir Ámá sveiflandi veiðistöngum sínum, þá gengum við Gunnar Smári upp í skálina fyrir ofan Vatnsenda.



Einhvers staðar á þessum slóðum hefur fundist 25-30 stiga sjálfrennandi heitt vatn og Bjarni sagði okkur frá að hér áður fyrr hefðu ábúendur nýtt það til þvotta.



Það er mjög lítið fuglalíf í Héðinsfirði og fram hefur verið sett sú kenning að það sé vegna ágangs refs og minks hvort sem það er rétt eða ekki. En þarna við ána var þó rjúpumamma með ungana sína á ferð, en var horfin upp fyrir brúnina áður en ég gat "skotið" mynd.



Eins og sést á myndinni eru hlíðar fjallanna hér brattar og undirlendi af skornum skammti. Það á raunar við um allan fjörðinn og er mikil snjóflóðahætta því sem næst alls staðar. Þetta gerir hann síður byggilegan og hefur byggð lagst af nokkrum sinnum á síðustu öldum og nú síðast árið 1952 að mér er sagt.



Gunnar Smári í þungum þönkum á "landareign" sinni. Það kom fram á leiðinni að hann á ættir að rekja í Héðinsfjörð og til Vatnsenda og er einn af fjölmörgum afkomendum fyrrum ábúenda. Þar með er hann einn af að vísu ótal mörgum eigendum jarðarinnar.

Þarna erum við komnir upp í skálina sem er fyrir ofan bæinn Vatnsenda sem snjóflóð fleytti út í vatnið fyrir fáeinum árum. Það mun hafa farið af stað fyrir ofan botn skálarinnar, runnið fram eftir botni hennar og síðan haldið áfram fram af brúninni. Hún er ekki ósvipuð að stærð og Hvanneyrarskálin, en hallar aðeins fram um 5 gráður. Til samanburðar hallar Hvanneyrarskálin um 7 gráður. Það virðist því með ólíkindum að flóðið hafi ekki staðnæmst þarna uppi.

Upp úr skálinni er skarð sem heitir Afglapaskarð og er því samnefnt öðru skarði sem er skammt austan við Siglufjarðarskarð.



Þegar horft er fram af brúninni sjást tvær skálar í fjöllin vestan við vatnið. Sú til hægri er neðan við Hestskarðið sem er aðal gönguleiðin til Siglufjarðar, en sú sem er vinstra megin og sunnar heitir Fýlaskál.



Ef horft er inn fjörðinn og til dala er Ámárdalur og Ámárhyrna á miðri mynd, en þar um liggur leiðin um Hólsskarð. Svolítil hvilft er inn í fjallið til norðurs upp úr dalnum sem heitir Beinaskál.



Það var ekki annað hægt en að taka eftir því hvað mikið var um stóra sveppi.



En ferðin upp í skálina og niður eftir aftur tók mun lengri tíma en eðlilegt hefði verið vegna þess að ógrynni af stórum bláberjum urðu á vegi okkar sem rötuðu í talsverðu magni "upp í munn og on´í maga" eins og segir í kvæðinu.



Þegar niður var komið skoðuðum við leifarnar sem snjóflóðið hafði skilið eftir af bænum Vatnsenda.



Þar skammt fyrir sunnan hafði svo fjárhúsið staðið.



Það hafði fjölgað um einn. Höddi Júll hafði komið gangandi yfir Hestskarðið fyrr um daginn og ætlaði að verða okkur samferða með bátnum til baka.



Jónas var kominn í land eftir vitjun netanna.



Og Gunnar skellti sér með í þá næstu.



Og eftir að menn höfðu gert nesti sínu góð skil var fylgst með þegar komið var að landi.



Ellefu fallegar bleikjur og ein legin...
Ég veit ekki hvernig dósin þarna niðri í vinstra horninu komst inn á myndina því allt eru þetta stakir reglumenn sem voru í ferðinni.



Við Gunnar héldum aftur af stað og gengum inn fyrir vatnið, en upp frá því liggja þessi hjólför sem eru líklega ekki eftir neinar "drossíur."



Nema þetta séu "áveitumannvirki."



En þau lágu að athafnsvæði Stebba á Reyðará og manna hans. En þarna er verið að hreinsa frá væntanlegum munna Héðinsfjarðarganga Ólafsfjarðarmegin.



Og er grafið og ýtt.



Og borað og sprengt.



Það þarf greinilega að skipta um verulega mikið af jarðvegi undir vegskálum.



Baula þú nú Búkolla mín, ég elti þig á fjórhjóli. . .
Þannig mætti nútímavæða og staðfæra gamla þekkta frasann úr sögunni um hana Búkollu.



Höfuðstöðvar Stebba verktaka eru ekki til húsa í einhverri glæsilegri skrifstofubyggingu, en þetta virkar svona.



Við lögðum leið okkar inn að Grundarkoti sem nú mun vera til sölu. En vegur sem mun liggja frá vestari til austari hluta Héðinsfjarðarganga mun liggja því sem næst eftir landamerkjum Vatnsenda og Grundarkots. 



Og eins og ætti að vera hægt að sjá eru bæjarrústirnar skammt sunnan hins væntanlega gangamunna.



Það litla undirlendi sem er í Héðinsfirði er að talsverðu leyti hólar og mýrar á milli.



Þessi skemmtilegi "hártoppur" prýðir einn hólinn í landi Grundarkots.



Meðan Héðinsfjörðurinn verður ekki ræstur fram mun fífan ekki verða útdauð á Íslandi, svo mikið er víst.



Að vestanverðu eða Siglufjarðarmegin er búið að hreinsa frá munnanum og ég gat ekki betur séð en að grjóti hefði verið keyrt í sárið. Ég velti fyrir mér hvort verið væri að fergja sárið eða hvort aðrar skýringar væru tiltækar.



Mér var sagt að villtan dvergvíði væri að finna í Héðinsfirði, Ég hafði augun hjá mér og get ekki betur séð en að laufin á þessum runna líkist laufum "fullorðna"  víðisins verulega.



Það er eins gott að vera vel stígvélaður á ferðalagi á þessum slóðum.



Degi var tekið að halla og allir nema stangveiðimennirnir sem ekkert sást til, voru raunar tilbúnir að leggja af stað út eftir vatninu sem var jafnframt fyrsti áfangi heimferðarinnar. Það var líka búið var að taka upp netin og gera að aflanum.



Bjarni, Höddi og Óli leggja af stað í fyrstu ferðina af þremur.



Ég var um borð í þeirri næstu ásamt Gunnari og Pétri. Við vatnið og undir Hestskarðinu er lítill sumarbústaðir sem mér var sagt að Gulli Henriksen ætti. Ekki ónýtur staður fyrir slíkt aðsetur.



Hægur andvari gárar vatnsflötinn og við nálgumst ósinn. - Hann er reisulegur Hesturinn.



Þar er veiðikofinn sem má muna sinn fífil fegri. Samt væri alveg hægt að gera húsið skemmtilegt og aðlaðandi með tiltölulega lítilli fyrirhöfn og án verulegs kostnaðar.



Gunnar og Pétur sitja á spjalli á brún verandarinnar en mér hafði dvalist aðeins við myndatökur.



Þarna rétt hjá er svo gangnamannakofinn sem er meðal annars frægur að endemum fyrir músagang



Hornstaurarnir í réttinni eru gerðir úr rekaviði sem setur skemmtilegan svip á hana.



Olíukerran hans Stebba er líka þarna skammt fyrir ofan fjöruna. Fyrir margt löngu síðan átti að flytja hana með skipi frá Siglufirði. Stebbi sem var fullur ákafa og vildi gera allt strax fyllti hana af olíu áður en hún var hífð um borð þannig að hífingin gekk ekki áfallalaust fyrir sig. "Menn höfðu bent honum á að hífa fyrst og dæla svo en hann gat alls ekki beðið" sagði einn ágætur vinur minn og hló dátt að þegar hann sá myndina að kerrunni.
"Sérðu ryðguðu beygluna þarna til vinstri á myndinni?" Hann bennti á dæld fyrir ofan aftari öxulinn.
"Hún kom við það tækifæri." Og hann hló aftur dátt. Síðan sagði hann mér söguna alla sem ekki er hægt að birta.



Og þessi fíni snjósleði á staðnum þó enginn sé snjórinn. Ætli Stebbi eigi hann líka?



Og nóg er af Síberíuviðnum í fjörunni.



Spor í sandinn. - Ég sá mín eigin spor þegar ég gekk til baka eftir að hafa gengið eftir sandfjörunni í Héðinsfirði allt að suðurrótum Hestfjalls.



Óli og Höddi voru ekkert að æsa sig yfir hinni timbruðu innrás frá Síberíu. Þeir biðu bara eftir að hafa einhverja ástæðu til að standa upp.



Ég rakst á þennan undarlega íbúa Fjallabyggðar skammt fyrir ofan fjöruna. Eða kannski var loksins spádómurinn um innrásina frá Mars að rætast. Hann (eða hún) er nú svolítið Marsbúalegur.



Þessi reisulega og hæfilega mikið veðraða bygging stendur sem klettur á sínum stað, eins og ávalt til þjónustu reiðubúin gestum og gangandi.



Nokkuð löng bið varð á að stangveiðimennirnir ógurlegu kæmu til vatns og báts, en þegar það loksins gerðist var ekki um neitt annað að ræða en koma þeim Svenna og Davíð áleiðis til manna. Eftir að vatnsgárunum hafði  verið sturtað úr bátnum var hann borinn yfir eiðið og niður á sjávarkambinn.



"Rassmótorinn" sem hafði verið tekinn af meðan á burðinum stóð, var aftur settur á því það var fráleitt að róa ef vél var fyrir hendi.



Jónas og Höddi.
Þeir eru hvorki samrýmdir né sambrýndir. Annar horfir í austur en hinn í vestur. Annar treður í nös meðan hinn flautar lítið lag. Annar gæti viljað fra að koma sér heim meðan hinn vildi gjarnan vera lengur...

Eða eru þetta kannski bara íslenskir karlmenn sem snúa bökum saman?



Næsta skref er að komast út í bátinn, og flutningur hefur þegar hafist...



Stórstangveiðimennirnir eru fundnir, komnir til manna, komnir til sjávar og komnir til sjálfs sín.



Við Davíð veifum ljósmyndaranum hugsandi um Farfisa, Hammond, Yamaha, Vox, Korg, Solton og svo margt, margt fleira í dúr og moll, drekkandi djús úr krús...



Og Ofur-Bjarni flutti okkur að lokum til báts.



Höddi horfði með söknuði til lands.



Og Gunnar "óðalsbóndi" horfði líka með söknuði til lands.



En Davíð ruglaði saman nokkrum þekktum slögurum í einn alsherjar pott og komst upp með glæpinn því það hlógu allir og skemmtu sér konunglega.



Einhver benti út á fjörðinn og sagði: "Þessi þarna er sonur hennar Sæunnar Axels útgerðarkonu."
Það má auðvitað vera frægur fyrir minna.



Og jullan, mini-plastarinn, björgunarbáturinn eða skektan elti okkur eins og hundur í bandi. Hún var auðvitað í góðu bandi við okkur mestalla leiðina og hafði reynst okkur vel í ferðinni. Mér þótti því eðlilegt að taka aðra mynd af henni í hvítleitu kjölfarinu.



Ég náði þessari flottu mynd af Óla undir Héðinsfjarðar-Hestinum. Mynd sem barna-barnabörn hans munu eflaust ramma inn í rándýran gylltan ramma og nota síðan sem fyrirmynd af styttu sem mundi sóma sér vel á hvaða torgi sem er.



Þetta verð ég að prófa sagði Davíð og fékk sér í nefið. Mikil og hávær hnerraköst fygldu í kjölfarið.



Myndavélabrosinu komið fyrir á sínum stað.



Hinn Héðinsfjarðarsjóaði Bjarni með Víkurlandið í baksýn.



Höddi sposkur á svip fyrir myndatökuna.



Og við sigldum öðru sinni fyrir Nesnúpinn í dag, en bara í hina áttina.



Þegar við sigldum inn Siglufjörð var Keilir SI 145 á miðjum firði og hreyfðist lítið.



Pétur skipstjóri hægði ferðina og var greinilega umhugað um Keili.
Rétt er að geta þess að sömu eigendur eru að Keili og Ásdísi Ólöfu sem við sigldum á og er ekki með öllu útilokað að það hafi haft einhver áhrif á skipstjórahjartalag Péturs.



En málið var ekki flókið í eðli sínu. Snurpunótin lá beint niður af skut Keilis og skipverjar óttuðust að hún hefði
flækst í skrúfunnni. Plastarinn Ásdís Ólöf dró eikarbátinn aðeins áfram og snurpunótin lagðist út í sjóinn, ljóst var að ekkert var að óttast og við héldum áfram. - Heim á Sigló.



Feðalagið í Héðinsfjörðinn tók í heild sinni u.þ.b. 14 klukkutíma og verður dagurinn að teljast til eins af þeim betri þetta sumarið. Mig langar að þakka samferðamönnum mínum fyrir ógleymanlegan dag.

Alls voru teknar u.þ.b. 800 myndir þessa daga og þar af voru rúmar 500 taldar eiga erindi inn á myndaalbúm, og eru þar í möppu sem er merkt "Ágústferð á Sigló." Í þessari bloggfærslu eru þær hins vegar aðeins um 200, sem verður þó að teljast allnokkuð.

22.09.2007 13:58

Og meira um hús og híbýli mannanna.

403. Þeir sem þekkja til mín vita að ég er mjög veikur fyrir litlum íbúðum í lélegu ástandi, og því verra sem ástandið er, því betra. Ástæðan er reyndar sú að undanfarin misseri hef ég "búið mér til vinnu" með því að kaupa slíkar "holur," gera þær upp og selja síðan. Á þessu ári hef ég þegar keypt tvær slíkar og þegar selt aðra, en er nú farinn að svipast um eftir þeirri þriðju því ekki má missa niður dampinn. Ég varð því ekki svo lítið uppveðraður á dögunum þegar ég leit við eins og svo oft á fasteignavef Morgunblaðsins, og barði þar augum þá sjúskuðustu, skítugustu og verst förnu íbúð sem ég hef nokkru sinni augum litið. Einhverjir hefðu líklega fyllst skelfingu við þá sýn sem við blasti, en fyrir mér var þetta dýrðleg sýn og hugsanlega gullið tækifæri.

Ég hafði samband við fasteignasöluna þar sem eignin var skráð og fékk að kíkja á staðinn. Myndirnar sem ég hafði séð á netinu voru ef eitthvað var, frekar til þess að fegra ástandið. En ég sem var með myndavélina meðferðis smellti nokkrum af á valda staði. Ásett verð á þessa rúmlega 50 m2 tveggja herbergja íbúðar í blokk var 12 milljónir. Þegar ég las lýsingu á eigninni í söluyfirliti gat ég ekki annað en glott út í annað, því fasteignasalinn var greinilega ekkert að reyna að gera málin flóknari en efni stóðu til. Þar stóð skýrum stöfum svart á hvítu, ?íbúðin er ónýt.? En ég sem veit af nokkurri reynslu að ég er aldrei einn í heiminum þegar svona stendur til boða, gerði tilboð upp á lítilsháttar yfirverð eða 12,3 m. stgr. En eins og mig grunaði seldust herlegheitin á eitthvað hærra verði en ég var tilbúinn að inna af hendi, því einhver hefur líklega alls ekki viljað missa af þessu tækifæri lífs síns. En það er reyndar ekki nóg að kaupa spýtur og málningu, það þarf að líka að gera ráð fyrir verðmæti vinnuframlagsins í endurbyggingunni. Nokkuð sem stundum gleymist og því fór sem fór.

Sérstök ástæða þykir mér að benda á neðstu myndina sem er af baðinu, en það hafa "tæknilega vandamál" verið leyst á ákaflega einfaldan hátt. Þar sem baðkarið hefur verið of langt á sínum tíma til að geta komist fyrir, hefur verið brugðið á það ráð að gera gat í vegginn við enda þess. En þá stóð karið auðvitað svolítið inn í næsta herbergi sem var svefnherbergið og hefur það væntanlega ekki þótt við hæfi. Þess vegna hefur verið smíðaður skápur utan um enda baðkarsins í svefnhefberginu og var vandamálið þar með leyst og úr sögunni. - Fagmannlega gert, ekki satt.

Mér fannst hins vegar full ástæða til að deila dýrðinni með þeim sem hingað kunna að rekast inn, því það er ekki oft sem slíka hluti ber fyrir augu - held ég alveg örugglega.





































Og hér bjó fólk. . .

20.09.2007 11:23

Gamalt hús með nýja skurn.



402. Í þessu húsi býr maður sem er kominn nokkuð á aldur. Hann giftist Thaílenskri konu fyrir u.þ.b. einum og hálfun áratug, eða skömmu áður en hann keypti húsið. Það var þá fremur óásjálegt ásýndum, klætt gömlu bárujárni sem var orðið allnokkuð ryðgað og vel sást að fótstykkið var með öllu ónýtt vegna fúa. Þetta var (og er) sem sagt timburhús á steyptum kjallara. Gamla manninn langaði til að lappa aðeins upp á "kofann" og byrjaði á að setja sig í samband við byggingarfulltrúann í Reykjavík. Í umsókn nr. 1763 (01.01.350.501) sækir hann um leyfi til að byggja við húsið og klæða það að utan. Þeirri umsókn er synjað og vísað til gr. 12.6 í byggingarreglugerð nr. 441/1998. Niðurlagsorðin í svari byggingarfulltrúa voru: Tillaga fellur illa að húsi.

Thaílenska eiginkonar brást illa við þessum málalokum og skammaði eiginmanninn fyrir afgreiðslu byggingafulltrúa, þó ekki sé með öllu ljóst hvers vegna hún beindi spjótum sínum að karlgreyinu. Hún vissi að húsið var á eignarlóð og í einræðu hennar komu oftlega fyrir orðin "my land." En á hennar heimaslóðum gilda talsvert aðrar og fábrotnari reglur um byggingar og skipulag en á okkar ísa kalda landi, og vildi hún halda sig við sína eigin túlkun á réttlátu og sanngjörnu frelsi til athafna. Gamli maðurinn var að vonum ósáttur við þessi málalok, en einnig að vera hundskammaður heima fyrir þrátt fyrir að hann hefði bara gert sitt besta en hann var ekki óvanur því. En líklega var hann ósáttastur við að hafa þurft að greiða kr. 2.500 í eitthvers konar umsóknargjald sem var óafturkræft, því hann er það sem stundum er kallað að vera aurasár. Hann var samt ekki af baki dottinn og sótti einnig um að fá að breyta gluggum og gluggapóstum, þaki og þakkanti, fjarlægja múrpípu, og að fá að múrhúða (forskala) húsið. En öllum hans hugmyndum var hafnað, og hann talaði um einelti og ofsóknir af hálfu yfirvalda á hendur sér.

En skömmu síðar leystust flest þessi mál nokkuð óvænt, þó ekki væri það alveg samkvæmt stífustu reglugerðum. Eldri maður sem um nokkurt skeið hafði starfað sem snikkari og "allt muligt" maður í hinum gráa geira byggingarbransans komst í góðan kunningsskap við hann, og eftir svolitlar vangaveltur var lausnin fundin. Það var ákveðið að framkvæma allar þær breytingar á húsinu sem hugur gamla mannsins stóð til nema stækkunina. Það yrði sennilega of áberandi þó að fordæmi væri fyrir slíku og meira að segja í sama hverfi. Öllum umsóknum um leyfi og þess konar skrifræðisfargani yrði einfaldlega gefið langt nef, og það sniðgengið að öllu leyti. Öll vinna yrði greidd með reiðufé og engir reikningar gerðir, því snikkarinn starfaði eins og áður sagði aðeins á gráa markaðinum. Ástæðan fyrir því var fyrst og fremst sú að Innheimtustofnun sveitarfélaga hafði verið að eltast við hann með óheyrilegar og síhækkandi kröfur vegna meðlagsskulda í nokkra áratugi. Og gamli maðurinn sem vissi af fjárhagsvandræðum snikkarans bauð honum heilan þúsundkall á tímann en ekki krónu meir. Sá síðarnefndi sem var alls ekki sáttur við tilboðið, neyddist engu að síður til að taka því vegna stöðu mála þá stundina.

En svo var hafist handa, þakplötur og stór hluti af klæðningu var rifið af. Múrpípa var brotin niður og síðan var klætt yfir og brátt var komið hið ágætasta þak á húsið. Næst var farið að rífa bárujárnið utan af húsinu, og kom þá í ljós að innviðir þess voru orðnir allnokkuð morknir. En þar sem gamli maðurinn var stundum (en bara stundum) aðhaldssamur og fór vel með, fannst honum í sjálfu sér ekki vera nein sérstök ástæða til að skipta um allar spýturnar. Sumar sem voru jafnvel orðnar svolítið "linar" og skrýtnar á litinn fengu að halda stöðu sinni, en ekki varð komist hjá því að skipta um sumt, svo sem fótstykki og klæðningu undir gluggum. Allir gluggar voru síðan endurnýjaðir, en þeir nýju voru samt alls ekki eins og þeir gömlu. Póstarnir voru ýmist færðir til eða þeim fækkað, og engu var líkara en breytt væri líka svolítið breytinganna vegna. Slíkt var að vísu leyfisskylt sem og allt hitt, en eins og hann sagði sjálfur: "Skítt með þessar skrifstofublækur og þetta hundfúla lið sem hefur ekkert annað að gera en að vera með leiðindi út í náungann." Þunn einangrun var síðan fest utan á misgamla og góða klæðningu hússins og svo var farið að múra. Efri hæðin var sem sagt "forsköluð," en fyrir þá sem ekki vita hvað það orð stendur fyrir þá er um að ræða múrhúð utan á timburhús. Þakkantar voru nú endurnýjaðir og þá var komið að því að hin innflutta húsfrú tæki við stjórninni. Ekki kom annað til greina af hennar hálfu en að hið austurlenska yfirbragð væri hin ríkjandi lína í þeim hlutanum. Og þar sem hún er sterki aðilinn í hjónabandinu, voru orð hennar að sjálfsögðu lög sem enginn dirfðist að andmæla. Henni fannst nefnilega "þessar beinu íslensku línur" eins og hún orðaði það forljótar og til marks um forpokaðann smekk mörlandans.

En eins og sjá má á myndinni hér að ofan, virðist þrátt fyrir álit og skoðanir byggingafulltrúa hafa tekist ljómandi vel til með breytingarnar. Ég man þá tíð að þarna stóð "ryðgaður kofi" sem var síður en svo nokkurt augnayndi. Reyndar stendur hann þarna ennþá, en nú er hann hjúpaður eins konar hulinsskikkju, eða er bara komin nýja og áferðarfallegri skurn. Það sem vel og skynsamlega var þarna gert, var fyrst og fremst snikkaranum að þakka en hann er því miður horfinn á vit feðra sinna. Blessuð sé minning hans því hann var skemmtilegur karl.

14.09.2007 09:45

Haustferð á Vestfirði

401. Það var búið að standa lengi til að skreppa vestur í Dýrafjörð og helst áður en fyrstu frostin kæmu, því ekki væri alveg ónýtt að geta tínt nokkur ber út í skyrið áður en sumarið væri allt þetta árið. Það hafði spáð rigningu dag eftir dag og einu sinni eða tvisvar var búið að fresta för í fáeina daga í von um betra veður. Ég vonaðist líka lil að geta klöngrast upp á eins og  a.m.k. einn meðalstóran hól og tók því gönguskóna og stafina með. Það var sunnudaginn 9. sept. að ekið var úr hlaði og ekki svo mikið sem staldrað við á leiðinni fyrr en í Hólminn var komið á tveimur tímum sléttum. Síðan liðum við yfir Breiðafjörðinn með Baldri, pöntuðum stolt eldhússins sem heitir auðvitað Baldursloka og er hreint ekki afleitur biti. Ég las upp til agna bæði dagsgamalt Fréttablað, og Bændablaðið sem ég barði þarna augum í fyrsta skipti á ævinni. Frá Brjánslæk er svo klukkutíma keyrsla á Þingeyri. Fyrir allmörgum árum þurfti ég atvinnu minnar vegna, oft að aka landleiðina vestur hvort sem var að sumri eða vetri, í bullandi bongóblíðu eða snarvitlausu veðri. Þá fannst mér stundum leiðin löng og ekki alltaf neitt tilhlökkunarefni að leggja land undir dekk. En með því að hafa veðurspána til hæfilega mikið hliðsjónar, fara "Breiðafjarðarleið" í stað "Steingrímsleiðar" eða "Barðastrandarleiðar" eða þetta algjört "Pís of keik."



Þó var staldrað örlítið við þegar komið var ofan af Dynjandisheiðinni. Það var vel í fossinum vegna rigninganna undanfarinna daga, og ég notaði tækifærið og endurnýjaði 20 ára gamla mynd svo til óbreytta hvað landslagið varðar. En hvað heitir svo þessi foss? Í gegn um aldirnar hefur hann heitið Dynjandi en það var á ofanverðri síðustu öld (sumir segja nítjándu) að það var farið að kalla hann Fjallfoss. Einhverjar sögur hafa einnig farið að því að séra Böðvar Bjarnason (afi Ragga Bjarna stórsöngvara) sem var prestur á Hrafnseyri (1901-1941) hafa unnið mikið í að festa Fjallfossar nafnið í sessi. Um tíma virtist það vera hin ríkjandi nafngift, en nú á síðari árum virðist mér Dynjanda nafnið vera að sækja á. Annars er það bara efsti fossinn og vissulega sá tilkomumesti sem ber þetta nafn. Fossaröðin telur alls sex mjög misstór vatnsföll, þó þeir séu ekki allir sýnilegir á myndinni hér að ofan vegna þess hvert sjónarhornið er. Efstur er Dynjandi, þá Hundafoss, Strokkur, Göngumannafoss, Hrísvaðsfoss og neðstur er Sjóarfoss. Hægt er að ganga á bak við Göngumannafoss, en ég gaf mér ekki tíma frekar en svo oft áður til að gera það.



Það var frekar léttskýjað inn til landsins en öllu þungbúnara þegar horft var til hafsins. Hér er horft út Arnarfjörðinn frá Hrafnseyrarhlíðinni.



Skrýtið skýjafar og líklega eins konar veðramót þarna yfir utanverðum firðinum.



Þetta fannst mér sem á að venjast stöðugu og góðu gsm sambandi, svolítið skondið skilti. En það er það alls ekki í rauninni þegar betur er að gáð. Ef ekið er rétt niður fyrir skiltið er hægt að ná gsm sambandi og tengjast þannig umheiminum. En ég reyndi það líka þarna að sambandið slitnaði ef farið var örfáum metrum ofar eða neðar. Ég er ekki frá því að þessi litli blettur sé eini staðurinn í Arnarfirðinum norðanverðum þar sem þessi nú orðið "nauðsynlega" tækni er virk.



Og enn heillaði skýjafarið ferðalangana sem áttu leið um hlíðina.



Ég gekk fyrst framhjá þessari auglýsingu án þess að taka eftir neinu óeðlilegu. En í næsta skipti var ég spurður að því hvort ég sæi nokkuð skrýtið við hana. Ég staldraði við og las hana yfir vel og vandlega þó svo að ég hyggðist ekki sækja um vinnu á Tjörn. Ég kom fyrst auga á eina svolítið aulalega stafsetningarvillu, en síðan aðra og aðra og aðra og aðra...



Daginn eftir stóð til að fara í ber, en það rigndi og því var skroppið í svolítinn bíltúr á Ísafjörð. Ég gat ekki setið á mér og smellti mynd af þessum garði þó svo að aðeins sjáist hluti af skreytingunni sem gerir hann afar sérstæðan svo ekki sé dýpra í árina tekið.



Rétt hjá og í sömu götu er svo þetta skemmtilega timburverk. Ekki er laust við að það læðist að manni sá grunur að hér búi einhver sem hefur stigið ölduna, marga fjöruna sopið og margsinnis migið í saltan sjó.



Næst lá leiðin út með Skutulsfirðinum sunnanverðum. Hér má sjá Arnarneshamarinn sem gengur í sjó fram milli Skutulsfjarðar og Álftafjarðar, en árið 1949 voru sprengd í gegn um hann 35 m. löng veggöng. Vestfirðingar segja þetta fyrstu jarðgöng á Íslandi, en Siglfirðingar telja verkið hafa verið lítið að umfangi og göngin svo stutt að þau standi vart undir því að vera kölluð jarðgöng og því séu Strákagöng  sem voru tekin formlega í notkun 1. sept. 1968 fyrstu eiginlegu jarðgöng á Íslandi. Ég ætla ekki að taka afstöðu í málinu hér og nú.



Héðan er horft frá Arnarneshamri og yfir að Óshlíðinni. Ég ætlaði alltaf að skreppa út í Bolungarvíkina, en þessar endalausu rigningar dagana sem ég var fyrir vestan löttu mig til þeirrar ferðar. Þegar horft er til fjallsins hlýtur hver maður að sjá að það er ekkert skrýtið að það verði oft á tíðum grjóthrun úr hlíðinni og klettunum fyrir ofan veginn.



Ofarlega í fjörunni var mikið af pollum sem sjórinn endurnýjaðist í þegar fæddi. Í þeim var talsverður þaragróður og talsvert af skordýrum svamlaði líka þarna um.




Eftirfarandi er kópí/peistað af síðunni sudavik.is

Fyrir æva löngu bjó bóndi einn mikils háttar í Súðavík og átti hann dóttur gjafvaxta. Ekki er getið um nafn hennar. Á vist með bónda (leysingi hans eður þræll) var piltur um tvítugsaldur, Vébjörn að nafni. Vébjörn og bóndadóttir felldu hugi saman og fóru dult með, en þá grunaði bónda hvað í efni var með þeim og líkaði stórum illa. Svo er það eina vornótt um sólstöðubil eftir annríkan dag við fjárleitir og fráfærur, að hinir ungu elskendur geta leynst að heiman svo að á fárra viti sé. Halda þau sem leið liggur með sjónum út að Götu og nema staðar á Brúðarhamri.

Þegar þau hafa notið ásta sinnar um hríð, verða þau þess vör að bátur kemur innar með hlíðinni og stefnir að þeim. Kenna þau þar för Súðavíkurbónda og húskarla hans er láta ófriðlega. Standa þau upp skjótt, og segir Vébjörn við unnustu sína að hér muni þau nú skilja verða fyrir fullt og allt því að undankoma sé með ólíkindum, en þó skuli hennar freista og biður hana muna sig ef svo félli að hann dragi undan bananum. En hún heitir því af alhug. Að svo mæltu þrífur Vébjörn upp klett mikinn og varpar í voginn við fætur þeirra með þeim ummælum, að sá steinn skuli þar standa, uns annar 18 ára beri hann burt. En það hefur enginn gert og mun trúlega aldrei gera, því að þetta er hið mesta bjarg. Síðan leggst Vébjörn til sunds úr voginum og stefnir norður yfir Djúp til Snæfjallastrandar. Bónda ber nú brátt að á skipinu.

Lendir hann því við hleinina og fer sjálfur heim með dóttur sína, en lætur mönnum sínum eftir að sjá fyrir Vébirni. Taka þeir þegar til ára á vit flóttamanninum sem nokkuð hafði borið undan út á Djúpið, enda var hann syndur sem selur. Er það skemmst af að segja að ekki ná þeir Vébirni í sjó, og komst hann á land norðan Djúpsins fyrir utan Súrnadal allmjög þrekaður og ákaflega móður. Þó að forhlaup væri lítið tókst honum samt að komast allhátt í klettahlíðar Núpsins og lá við sjálft að hann slyppi þar úr höndum fjanda sinna, en með því að þeir voru sex um einn en sumir segja tíu, gátu þeir umkringt hann og unnið þar á honum. Síðan heitir þar Vébjarnarnúpur.



Vegurinn Álftafjarðarmegin er svo skemmtilega hlykkjóttur að ég varð að smella á hann einni.



Ég stoppaði við þessa sérkennilegu kletta í fjörunni. Á þessum slóðum voru verbúðir allt fram yfir aldamótin 1900 og heitir það "í Höfnum."



Í bakaleiðinni þegar við ókum inn í Skutulsfjörðinn var tæpast að greina Ísafjarðarkaupstað á eyri sinni í þessu undarlega samspili sólarljóssins og veðurfarsins.



Síðar um daginn skrapp ég út fyrir sandana í Dýrafirði og sá að haustlitirnir voru óðum að setja meira og meira mark sitt á gróðurinn. Fyrir framan mig er Sandafellið og hinum megin við það kúrir þorpið í rigningunni.



Snemma morguninn eftir vaknaði ég á undan öllum öðrum, og þar sem mér leiddist aðgerðarleysið datt mér að fá mér bíltúr inn fyrir Dýrafjarðarbrú og aka inn í botn sunnan megin fjarðarins, og til baka að norðanverðu. Þessi malarvegshringur er líklega ekki svo mjög fjölfarinn nú orðið, enda ekki lengur í leiðinni eins og áður var.



Það hafði kólnað um nóttina og efstu fjallatoppar urðu svolítið ljósgráir.



Innarlega og norðan megin í firðinum er þessi fallega á með nokkrum litlum fossum. Hún heitir Hvallátradalsá. Mér komu í hug orð gamals vinar míns sem við mjög svipaðar aðstæður og þessar pírði augun á það sem fyrir augu bar og svolítið reikull í spori mælti þessi fleygu orð: "Fossinn lekur niður hlíðina."



Hann er flottur Dýrafjörðurinn þarna innfrá. Ég settist á stein og sat þar lengi, horfði út fjörðinn og einhver undarleg og svolítið einmannaleg tómleikakennd fyllti hugann. Ég var  aleinn þarna, og allir aðrir virtust allt í einu vera svo langt, langt í burtu. Kyrrðin var næstum því yfirþyrmandi, einstaka me, me og bra, bra rufu hana þó lítillega. Samt var hann ekki svo langur spottinn út á Þingeyri.



Spegill hafsins var brotinn upp af Álftahópnum sem synti fyrir linsuopið og strikaði það fjallið sem var á hvolfi.



Um þessa fugla hefur verið sungið m.a. "Svanasöngur á heiði" og "Svanurinn minn syngur," en hljóðin sem ég heyri frá þeim finnast mér ekki ýkja fögur.



Ég reyndi að komast inn í skógræktina inni í botni en varð frá að hverfa. Litlir hjalandi lækir voru orðnir að beljandi ám og til að komast þangað þurfti ég að aka yfir einmitt einn slíkan. Vatnsmagnið var orðið einum of mikið fyrir Micruna. Ég tók því bara mynd inn í fjarðarbotninn og vissi að uppi yfir honum vakti "Sjónfríð," þó svo hún sæist ekki þaðan sem ég stóð.



Ég var nú kominn fyrir botn og að brúnni yfir Hvallátradalsá. Mig langaði óstjórnlega til að rölta upp með gilinu og upp í dalinn, en sú staðreynd að það var búið að rigna talsvert í nokkra daga gerði mig fráhverfan því.



Þetta fjall er Þingeyrarmegin eða að sunnanverði í firðinum, og mér fannst það flott en ég veit ekki hvað það heitir. Þess vegna tók ég mynd af því og hef í sjálfu sér litlu við að bæta öðru en því að það var miklu flottara "læf" en það lítur út fyrir að vera á myndinni.



Á leið minni varð þessi brú yfir lækjarsprænu sem rann eftir farvegi sem var svo undarlega fullur af möl. Það var engu líkara en þarna hefði runnið stórfljót, en sú var nú ekki aldeilis raunin. Og svo fannst mér líka brúin sem slík eiginlega vera af allra ódýrustu gerð. Áin heitir Valseyrará.



Aftur er horft út eftir firðinum og til Þingeyrar, og aftur fyllist hugurinn einhverri undarlegri tómleikakennd. Svolítil rigning í logninu, haustið sem er búið að koma litum sínum fyrir í náttúrunni og hin yfirþyrmandi kyrrð eru líklega orsakavaldur tilfinningaseminnar.  



Það stytti upp þegar á daginn leið, en um kvöldmatarleytið kom svolítil skúr á sama tíma og nokkrir sólargeislar brutu sér leið í gegn um skýjaþykknið. Og eins og oft gerist þegar vatn og ljós skerast, myndast náttúrufyrirbæri sem við köllum regnboga. Það gerðist einmitt þarna eins og sjá má.



Ég færði mig til að geta myndað hann frá öðru sjónarhorni og regnboginn færðist allur í aukana. Eins og sjá má er hann orðinn mjög litsterkur og reyndar eru þeir orðnir tveir. Ég færði mig aftur til að sjá hann frá enn fleiri sjónarhornum, en þegar ég taldi mig vera kominn á góðan stað var hann horfinn og sást ekki meir.



Simbahöllin er gamalt hús í því sem næst miðju Þingeyrarkauptúns. Það stendur svolítið fram á götuna og um tíma var talið að það stæði fátt annað til en að rífa það. Kvikmyndin "Nói albínói" var tekin að hluta á neðstu hæð hússins sem var breytt í bókabúð sem kom talsvert við sögu í myndinni. Um miðja síðustu öld verslaði Sigmundur (Simbi) Jónsson þarna en bjó á efri hæðinni. Eftir fráfall hans (einhvern tíma um eða fyrir 1970) tók Þórður (Dindi) sonur hans við í nokkur ár en síðan var rekið þarna rafmagnsverkstæði, tengd verslun og myndbandaleiga.



En húsið drabbaðist mikið niður, Ísafjarðarbær eignaðist það fyrir nokkrum árum og um tíma var búist við að það yrði rifið. En Belgískur maður sem býr á Þigneyri keypti það á síðasta ári og hefur nú hafist handa við endurbyggingu þess.



En það var komið að því að halda til baka á suðvesturhornið. Þegar ekið er inn Arnarfjörðinn, framhjá Dynjanda og upp á heiðina, er ekið meðfram Svíná sem á nokkrum kafla má jafnvel kalla foss. Áin fellur niður eins konar þrep og myndar við það mjög skemmtilegt mynstur. Ekki veit ég til þess að þessi foss heiti neitt, en það hlýtur samt svo að vera.



Veðrið var ekkert til að hrópa húrra fyrir og ferjan Baldur átti í mesta basli með að komast að bryggju á Brjánslæk. Samt þurfti ekkert á ælupokunum að halda á suðurleiðinni.

04.09.2007 22:24

Ferðin austur í Mýrdal - seinni hluti.

400. Þegar við fórum frá Skógum og Skógarfosssi héldum við rakleiðis til Víkur. Það var varla slegið af fyrr en við vorum komin í Víkurskála þar sem við pöntuðum okkur dýrindis Sýslumannsborgara með tilheyrandi og límonaði. Og eftir svolítið kaffi á eftir, var tæpast til setunnar boðið því nóg var að skoða á þessum slóðum einstakrar náttúrufegurðar.

Eftirfarandi texti er sóttur á heimasíðu Mýrdalshrepps.

Mýrdalur, syðsta sveit á Íslandi, er grasi gróin sveit sunnan Mýrdalsjökuls. Sveitin er land mikilla andstæðna þar sem beljandi jökulfljót og víðáttumiklir sandar mynda mótvægi við grasi grónar heiðar og láglendi. Hér á landi fyrirfinnast vart svo gróin fjöll og dalir, iðagræn frá toppi til táar. Í Mýrdalnum er mest úrkoma á landinu en regnið viðheldur frjósemi jarðvegarins og fannfergi Mýrdalsjökuls í norðri.

Á sumrin skrýðist sveitin dökkgrænum feld enda er grasið hvergi grænna að sjá hér á landi. Sem landbúnaðarhérað er sveitin kjörlendi til ræktunar þar sem gróðursæld, frjósemi og fjölbreytni í gróður- og fuglalífi er með eindæmum enda er veðurfar einstaklega milt, jafnt á sumri sem að vetri. Eitt stærsta kríuvarp í Evrópu er í næsta nágrenni Víkur og er stórfengleg sjón að sjá er allur hópurinn kemur í einu að vori til varps. Í Reynisfjalli og Dyrhólaey er fjöldi fuglategunda, þar á meðal fýll, lundi, svartfugl og rita. Austan undir Reynisfjalli dafna ótal mörg afbrigði blóma- og grasategunda en hvergi annars staðar á landinu vaxa jafn margar tegundir á einum stað. Þar er m.a. hægt að finna búsældarlegustu hagamýs á landinu. Svæðið er því kjörið til skoðunar fyrir alla náttúruunnendur.

Í Landnámabók getur um einn fyrsta bústað norrænna manna á Íslandi í Hjörleifshöfða með komu Hjörleifs Hróðmarssonar, fóstbróður Ingólfs Arnarsonar, í upphafi landnáms.
Svo segir í Landnámu: Hjörleifur tók land í Hjörleifshöfða og var þá þar fjörður og horfði botninn inn af höfðanum. Hjörleifur lét gera þar skála tvo og er önnur tóftin átján faðmar en hinn nítján.

Árið 1883 hófu þeir Víkurbændur, Halldór Jónsson, Suður-Vík og Þorsteinn Jónsson, Norður-Vík, að panta vörur frá Bretlandi og seldu þeir vörur sínar heima fyrir. Hjá þeim gátu fátækir bændurnir nýtt gjafafé það sem þeim áskotnaðist og er hér kominn fyrsti vísir að verslunarrekstri í Vík. Hér voru á ferðinni stórhuga bændur og miklir frumkvöðlar og átti þetta frumkvæði þeirra eftir að leiða af sér frekari byggðarmyndun í Vík.

Um 1890 hlaut Halldór Jónsson, bóndi í Suður-Vík borgarabréf sem löggiltur kaupmaður og varð það mikil bót þar sem menn höfðu áður þurft að fara alla leið til Eyrarbakka í verslunarferðir sem oft höfðu í för með sér tveggja til þriggja vikna útivist frá heimilum. Árið 1899 byrjar Halldór svo að slátra í Vík sauðfé til útflutnings eða sölu í Reykjavík. Halldór var mikill framámaður og frumkvöðull og átti framkvæmdasemi hans og áræðni eftir að hafa mikil áhrif að byggð og samfélag í Mýrdal á næstu áratugum. Árið 1903 fer Halldór út í miklar framkvæmdir en ásamt íbúðarhússbyggingu sinni reisir hann tveggja hæða verslunarhús undir ört vaxandi verslunarrekstur sinn sem í daglegu tali var nefnd Halldórsverslun og stendur hún enn. Ásamt verslunarrekstri sínum var Halldór með útræði á sínum snærum og var rekstur hans í heild stórtækur og margir menn er höfðu atvinnu við Halldórsverslun á einn eða annan hátt. Var Halldórsverslun starfrækt allt til ársins 1959. Það varð þó ekki fyrr en með tilkomu Brydesverslunar sem byggð tók að myndast.

Bryde kaupmaður hóf að senda vöruskip til Víkur og var það upphafið að viðskiptum "Brýðanna" við Skaftfellinga. Bryde lætur reisa selverslun á Víkursandi, Blánefsbúð, sem rekin var sem selverslun í nokkur ár. Verslunin var aðeins opin nokkrar vikur fyrri part sumars en síðan þurfti að færa hana lengra uppá land er sjór gróf undan henni árið 1892. Á árinu 1895 lét Bryde kaupmaður taka niður gömlu Godthaabsverslunina í Vestmannaeyjum og flytja til Víkur. Þetta stóra verslunarhús hafði staðið í Vestmannaeyjum frá árinu 1831 og er því í dag næstelsta timburhús á Suðurlandi. Aðeins Húsið á Eyrarbakka er eldra. Það hefur örugglega verið stórfengleg sjón þegar efniviðnum í Brydesverslun var skipað upp í Víkurfjöru enda ber það vott um mikla framtakssemi að taka niður sextíu ára gamalt hús og flytja það sjóleiðina áleiðis til Víkur, þar sem hafnleysa var í þokkabót. Verslun þessi var opin allt árið um kring sem þótti mikil bót frá fyrri verslunarháttum. Þegar hér er komið við sögu hafa risið upp tvær blómlegar verslanir en báðir aðilar höfðu nóg að starfa.

Athyglisvert þykir það góða samstarf sem ríkti á milli keppinautanna, Brydesverslunar og Halldórsverslunar. Í frásögn Guðmundur Þorbjarnarsonar, þá bónda á Hvoli í Mýrdal kemur fram að ekki hafi verið eingöngu háð samkeppni þeirra á milli, heldur hafi ríkt góð samvinna á ýmsum sviðum. Riðu þeir gjarnan til hrossakaupa, Halldór í Suður-Vík og faktor Brydesverslunar Á selverslunarárunum fengu starfsmenn Brydes fæði frá Suður-Vík, úr eldhúsi Halldórs kaupmanns og stórbónda "nóg af silung, eggjum og öðru góðgæti " svo ekki hefur verið illa útilátinn maturinn ofan í keppinautana. Einnig tók Halldór að sér að selja vörur fyrir Bryde sem óseldar voru á hausti.

Báðir aðilar hafa séð hag að góðri samvinnu enda var vinskapurinn ætíð mikill milli Halldórs og starfsmanna Brydes á þessum árum, enda sveitin lítil og fámenn.

Til gamans má geta þess að í dag eru rekin Brydebúð og Haldórskaffi í Vík í Mýrdal.



Skammt ofan fjörunnar er minnisvarði um þýska sjómenn. Ég reyndi að "gúggla" frekari upplýsingar um þennan stað en það var sama hvað ég reyndi, engar upplýsingar var að hafa. Ég geri því ráð fyrir að einhvern tíma hafi orðið sjóslys þarna nálægt, verið sé að heiðra minningu þeirra sem þar fórust. En allar frekari ábendingar eru vel þegnar.



Stundum velti ég því fyrir mér hversu margar myndir túrhestar og annað fólk hafi tekið af hinum og þessum merkum kennileitum á Íslandinu góða, þ.á.m. Reynisdröngum sem er auðvitað ekkert skrýtið. Drangarnir sem standa framan við Reynisfjall og eru 66 metra háir, eru svipsterkar náttúruperlur sem setja sterkan svip á umhverfið. Þeir heita Langsamur, Landdrangur og Háidrangur sem einnig er nefndur Skessudrangur. Þjóðsögur herma að tvö tröll hafi ætlað sér að draga þrímastraða skútu fyrir Reynisfjall, en ferðin gekk seint og þegar þau voru hálfnuð á leið sinni kom sólin upp og þau breyttust þar með í stein.



Þetta hús við Sunnubrautina vakti athygli mína fyrir undarlega útbygginguna sem er svolítið eins og óvelkomin "varta" út úr kassalöguðu húsinu. Vantaði fataskáp, var klósettið of lítið eða komst hjónarúmið ekki fyrir? Eftir á frétti ég að þarna búa Hafdís (systir Hraungerðisbræðra) og Svenni sem var eins og grár köttur á eftir Hafdísi á verbúðinni í Ísfélaginu 1976. En þá var sá sem þetta ritar einnig til húsa í sömu verbúð og vann í aðgerð hjá Bassa Möller og í saltfiskinum hjá Torfa.



Ég fór upp að kirkjunni til að sjá byggðina frá hæðinni þar sem hún stendur. Í þorpinu búa um 330 manns og hjá norðlendingi eins og mér kemur Hofsós upp í hugann sem ámóta stór (eða lítill) staður.



Ég lagði af stað á Nissan Micru upp á Reynisfjall, en þangað kom ég síðast fyrir rúmum 30 árum. Vegslóðinn þangað upp eftir er samt alls ekki fær nema jeppum, enda kom það á daginn þegar ég var hálfnaður að bíll eins og ég var á átti takmarkað erindi þessa stórholóttu leið. Magga stökk æpandi út og ég lagði bílnum í stæði við eina beygjuna. Hún harðneitaði að fara lengra, svo það varð úr að sátt varð um að ég gengi uppeftir en hún niðureftir. Ég tók myndina hér að ofan af þessu fallega þorpi þar sem ég stóð við hlið bílsins.



Og svona leit það svo út þegar upp á brúnina var komið. Það er farið að líða á daginn og skuggarnir af Reynisfjalli eru teknir að lengjast örlítið.



Ég gekk inn á fjallið og í norðvestri sást vel til Mýrdalsjökuls.



Til vesturs... Ég veit ekki hvað allir þessir fjallatoppa heita nema Pétursey sem er lengst til vinstri.



Til suðurs... Vitinn er á syðsta hlutanum en ég gaf mér því miður ekki tíma til að fara þangað. Nokkuð var um sauðfé þarna uppi, enda liggur fjallið ekki hátt yfir sjáfarmáli. Því miður gaf ég mér ekki tíma til að fara á suðurendann.



Til austurs... Hér er horft yfir Vík og austur eftir söndunum í átt til Hjörleifshöfða.



Aftur til vesturs, en sjónarhornið er þrengra en að ofan. Það verður ekki annað sagt en að landslagið á þessum slóðum sé með ólíkindum og alveg einstakt.



Séð yfir grundir, tún og móa ofarlega í Reynishverfi sem er vestan Reynisfjalls.



Og svolítið annað sjónarhorn á Mýrdalsjökul, en nú var farið að kvölda og margt enn ógert. Þess vegna var tímabært að huga að því að fara að koma sér til baka. En ef vel hefði átt að vera, þyrfti alveg heilan dag til að skoða bara það sem er að sjá á, frá og umhverfis Reynisfjall.



(Ljósmynd fengin að láni á netinu.) Og til að bæta upp það sem á vantaði "gúgglaði" ég nokkrar Mýrdælskar myndir af ljósmyndasíðum sem er að finna í öllum heimshornum. Hér sést niður á Reynisdranga af suðurendanum. 



(Ljósmynd fengin að láni á netinu.) Skammt sunnan við bæinn Garða er þetta ótrúlega stuðlaberg.

  

(Ljósmynd fengin að láni á netinu.) Og skammt þar frá er Garðahellir og nokkrir aðrir hellisskútar. En til að komast að hellunum og stuðlaberginu verður að fara inn í Reynishverfið skammt austan Gatnabrúnar sem er vestan Víkur.



En leiðin lá aftur niður í þorpið og ég tók þessa mynd af Sunnubrautinni. Mér finnst kirkjustæðið í Vík vera einstaklega vel staðsett og kirkjan í leiðinni vera eitt það kennileiti sem setur hvað mestan svip á byggðina.



Héðan er horft til kirkjunnar frá svipuðum slóðum og lagt er upp á Reynisfjall úr þorpinu.



Leiðin til baka lá svo upp frá þorpinu upp Skeifnadal og fram á Gatnabrún, og enn og aftur er Mýrdalsjökullinn myndaður. Það hlýtur að hafa veruleg áhrif á fólk sem vex úr grasi þar sem náttúran er jafn stórbrotin og í Mýrdalnum og undir Eyjafjöllum.



Ferðin sóttist auðvitað seint því það var alltaf verið að stoppa og taka myndir, enda frábært myndefni hvert sem litið var. Hér sést til Suður-Hvamms (t.v.) og Norður-Hvamms, (t.h.) en bærinn Suður Götur gægjast inn á myndina í neðra horninu t.h.



Og þegar ég sný mér við blasir þetta skrýtna og skemmtilega fjall við sem heitir Hatta, og líklega má með réttu halda því fram að nafnið fari því vel.



Áfram er haldið og innan skamms er beygt inn á afleggjarann sem liggur niður að Dyrhólaey.



Þaðan blasir Reynishverfið við svo og Reynisdrangarnir frá öðru sjónarhorni en Víkurmegin. Ég hélt að "vatnið" hlyti að eiga sér eitthvert nafn, en engar merkingar bentu til þess. Á kortinu sem ég skoðaði svo í kjölfarið stendur svo skýrum stöfum Dyrhólaós.



(Ljósmynd fengin að láni á netinu.) Þetta er eiginlega dæmigerð "póstkortamynd" af Dyrhólaey. Svona man ég fyrst eftir að hafa séð hana og svona greyptist hún inn í hugann fyrir margt löngu síðan. En hérna hefur ljósmyndarinn þurft að ganga  niður í fjöruna fyrir neðan eyna, en þangað liggur ekki neinn vegur. En ég kaus að aka upp á eyna eins og flestir gera.



Dyrhólaey séð ofan af Reynisfjalli. Ekið er eynni eftir mjóu eiði (frá hægri) sem sést ógreinilega á myndinni.



Þetta er eiginlega bakhliðin á eynni og fyrir þann sem er ekki staðkunnugur væri líklega ekki auðvelt að giska á hver staðurinn væri.



Dyrhólaey sem er 120 m. há og er syðsti hluti landsins er talin hafa myndast fyrir um 80 þús. árum. Erlendir sjómenn nefndu hana gjarnan Portland vegna gatsins. Vitinn var reistur 1927 og efnið í hann híft upp á eyna úr fjörunni fyrir neðan. Upphaflega hafði vitavörður fasta búsetu á staðnum og reist var fjárhús og hlaða á Háey, en svo heitir vestari hlutinn.



Nokkuð var af fólki þarna með myndavélar á lofti. Því var flestu mikið niðri fyrir og fannst greinilega mikið til um það sem fyrir augu bar. Þarna voru töluð fjölmörg tungumál nema íslenska, sem segir okkur að kannski ættu Íslendingar að gera meira af því að skoða landið sitt. Þó komu þarna hjón á jeppanum sínum sem eru líklega úr sveitinni því þau virtust vera mjög kunnug öllum staðháttum. Maðurinn var brúnaþungur og sagði fátt, en konan sem var bæði glæsileg og bauð af sér alúðlegan sveitaþokka hafði orðið. Það var eina íslenskan sem ég heyrði talaða þarna uppi í þetta skiptið.



Austari hluti eyjunnar heitir Lágey en er líka kölluð Tóin. Ég sá til mannaferða fremst frammi á enda klettsins og lagði því auðvitað af stað þangað.



Mig sárlangaði að gægjast fram af brúninni og ofan í fjöruna en þorði því ekki og skammast mín auðvitað mikið fyrir skræfuganginn.



Og þá var bara að taka beygjuna út í klettinn. Ég fylgdist um stund með fuglunum langt fyrir neðan.



Þaðan mátti svo sjá Vitann og túnið í slakkanum fyrir austan hann (hægra megin) sem var nytjað meðan búið var í eynni. Og svo var sólin að búa sig undir að setjast í vestri.



Smátt og smátt fer sandströndin að vestanverðu að gægjast fyrir enda Háeyjar.



Úti fyrir eynni eru nokkrir klettadrangar og er það líklega Lundadrangur sem sést á þessari mynd. Aðrir eru Kamburinn, Mávadrangur og Háidrangur.



Og þegar ég var kominn niður fyrir vörðuna sá vel inn til landsins vestan eyjarinnar.



Pétursey í kvöldsólinni.



Ég held að skýringar séu óþarfar með þessari mynd.



Reynisfjall og Reynishverfi.



Ég stalst aðeins yfir handriðið til að sjá betur ofan í sandinn fyrir neðan.



Og enn og aftur beinist linsuopið að Reynisdröngunum.



Ég stoppaði í bakaleiðinni þegar komið var ofan af eynni til að taka mynd af sólsetrinu bak við fjöllin háu. Hjónin á jeppanum óku fram hjá og ég veifaði þeim haldandi á myndavélinni. Maðurinn veifaði á móti og ég gat ekki betur séð en að brýrnar lyftust örlítið, en glæsilega konan horfði á mig eins og hún væri svolítið hissa á svipinn. Skyldi henni kannski finnast ég ekki falla nægilega vel inn í hið stórfenglega Mýrdælska landslag.



Það þarf ekki glöggt auga til að sjá að þetta er sama myndin og hér fyrir ofan, en ég varð auðvitað að prófa að fikta svolítið í litunum þegar heim var komið.



Þarna hinum megin við Dyrhólaós er Loftsalahellir sem til stóð að skoða í bakaleiðinni. En eins og oft gerist þegar það er gaman, líður tíminn hraðar en búist hafði verið við, dagurinn var nú liðinn og kvöldskuggarnir höfðu umbreyst í nótt. Loftsalahellir var því settur á lista fyrir næstu ferð á þessar slóðir.



En nóttin varð ekki aldimm strax, því fyrst þurftu síðustu sólargeislarnir að fá að leika sér svolítið í skýjunum.



Mýrdalsjökull.



Bakhlið Dyrhólaeyjar. Og "nóta bene," Dyrhólaey er strangt til tekið alls ekki eyja því hún er kyrfilega landföst.



Pétursey



Og áfram er ekið en með hléum, því það var alltaf verið að stoppa til að taka myndir.



Þessi bær sem kúrir þarna undir heiðgulum himninum heitir Hryggir.



Litli Hvammur er kirkjustaður í Mýrdalnum.



Skotið upp í loftið.



Þetta svipmikla fjall heitir Búrfell og bærinn undir því heitir Steig. Annars finnst mér þetta eiginlega líkara málverki en ljósmynd. 



Og enn og aftur er horft til Mýrdalsjökuls og skýjanna fyrir ofan hann sem brjóta upp myndflötinn.



Og litirnir leika sér í kring um Pétursey enn meira en áður.

"Þangað liggur beinn og breiður vegur" segir í ljóðinu, og vissulega eru margir beinir og góðir kaflar á sléttlendinu á suðurlandinu. En það dugði ekki öllum sem áttu þarna leið um og við urðum fyrir heldur óþægilegri reynslu þegar skammt var liðið á heimferðina. Undir Eyjafjöllunum kom bill á móti okkur og við sáum ljósin á honum nálgast smátt og smátt. Þegar nokkur hundruð metrar voru á milli okkar sá ég að þetta var flutningabíll og það sem meira var, hann virtist aka því sem næst á miðjum veginum. Hann nálgaðist enn meir og færðist líka örlítið meira yfir á rangan vegarhelming. Ég hægði ferðina og fór út í kantinn, en flutningabíllinn færðist bara enn meira yfir á minn hluta vegarins. Ég var kominn því sem næst alveg út í vegkantinn, en flutningabíllinn virtist vera búinn að skipta yfir í vinstri umferð. Og það er kannski rétt að rifja upp að ég var á Nissan Micru sem er með allra minnstu bílum. Nú voru aðeins nokkrir tugir metra á milli okkar og ég átti bara eftir að beygja út í móa þegar ökumaður stóra, og í mínum augum ógnvænlega bílsins virtist átta sig. Hann tók krappa hægribeygju en við það hallaðist hann svo mikið að ég hélt í fyrstu að hann myndi velta þarna á veginum. En til þess kom þó ekki og eftir að hafa rásað svolítið á veginum, sá ég hann hverfa inn í nóttina fyrir aftan okkur í baksýnisspeglinum. Ég jók hraðann smám saman aftur úr 40 og upp í 90. Fram undan var tveggja tíma keyrsla og ég var farinn að hlakka til þess að geta komist í fiðrið og hvílt mig eftir viðburðaríkan en ánægjulegan dag.



Það var aðeins staldrað við hjá Klifanda, en þarna við brúna eru bekkir og svolítið bílastæði. Þetta var síðasti áningarstaðurinn áður en haldið var heim á leið. Til stóð að fara í kring um Pétursey, en þar sem mjög dimmt var orðið, var sá hringur einnig settur á tossalista fyrir næstu ferð. En í næstu ferð er nóg að skoða, og líklegast er að þá standi eitthvað einnig út af borðinu og verði þess vegna full ástæða til að fara ferð númer þrjú.

Þakgil, Heiðardalur, Reynishverfi, Loftsalahellir, Péturseyjarhringurinn og margt, margt fleira.

En nú er runninn upp sunnudagurinn 9. sept. og ég er á leið vestur á firði. Spái næst í bloggmál undir vikulok.

01.09.2007 04:49

Heim á Sigló.

399. Eftir að hafa farið norður á dögunum og staldrað þar við m.a. vegna 100 ára ártíðar Guðbrands Magnússonar kennara, gengið u.þ.b. hæfilega mikið á fjöll og siglt inn í Héðinsfjörð í fyrsta skipti kom ég suður með 7 - 800 myndir og svolitla ferðasögu í farteskinu eins og svo oft áður. Til að byrja með er svolítið sýnishorn að finna á "Lífið á Sigló" en slóðin á myndirnar er http://www.sksiglo.is/gallery2/main.php?g2_view=core.ShowItem&g2_itemId=28685  

Ég mun gera hinni síðari ágústferð skil innan tíðar.

22.08.2007 09:48

Ferðin austur í Mýrdal - fyrri hluti.

398.Það er búið að standa til í allt sumar að skreppa í Mýrdalinn og "slugsast" svolítið á leiðinni, því á þessum slóðum er margt að sjá, og verður kannski bara meira og meira því oftar sem farið er. Þessi syðsti hluti landsins hefur löngum heillað mig upp úr skónum því landslagið þarna er engu líkt. Jöklasýnin er hreinlega engu lík, og þessi klettóttu lágu fjöll sem rísa upp af sléttlendinu og eru græn því sem næst upp á brúnir fá mann til að seilast fullan lotningar eftir myndavélinni. Það var þriðjudaginn 14. ágúst að við Magga lögðum land undir dekk og tilgangurinn var að skoða sem mest í þessum landshluta. Sól skein í heiði og það var hið ákjósanlegasta ferðaveður. Listinn var nokkuð langur fyrir aðeins einn dag, og mér þótti ólíklegt að hann yrði tæmdur þegar dagur yrði að kvöldi kominn. Á honum voru nokkrir afleggjarar í Landeyjum og undir Eyjafjöllum, hringurinn um Pétursey, vegurinn upp að Mýrdalsjökli, Dyrhólaey, Heiðardalur, Reynisfjall, Vík og Þakgil.



Þegar ekið er um Landeyjarnar virðast Vestmannaeyjar vera ótrúlega nálægt landi.



Svo er auðvitað hægt að draga þær enn nær, þannig að bærinn sjáist vel og það meigi jafnvel greina einstaka hús.



Eyjafjallajökull. - Ef farið er niður fyrir þjóðveginn sést enn betur til jökulsins.



Eyjafjallajökull. - Við ókum því niður að kirkjustaðnum Krossi sem stendur svolítið ofan við ströndina.



Þetta er bærinn Vatnshóll í Austur-Landeyjum. Þarna mætti að sjálfsögðu taka aðeins til á bæjarhólnum.



Núpsfjall stendur norðan við Fljótshlíðina og setur mikinn svip á þá fjallasýn sem við blasir frá þjóðveginum.



Horft inn Fljótshlíðina upp Markarfljót og Markarkarfljótsaura í áttina til Þórsmerkur. Eyjafjallajökull til hægri



Ef ekið er nokkra tugi metra inn Þórsmerkurveg er komið að Seljalandsfossi. Hér situr sá sem þetta ritar og virðir fyrir sér fossinn. (Ljósmynd: Magga)



Við ókum upp eftir veginum sem liggur upp á Hamragarðaheiði, en stöldruðum við  á brúninni fyrir ofan Seljaland. Þaðan er gott útsýni til allra átta. Hér er horft yfir Markarfljótsaura og til Vestmannaeyja..



Gljúfrafoss er rétt norðan við Seljalandsfoss. Ekki er annað hægt en að staldra við og mynda þetta magnaða náttúrufyrirbæri.



Og rétt austan við fossinn er þessi bær, en við byggingu hans hefur torfið, þetta gamla byggingarefni verið talsvert notað.



Við gengum upp að Paradísarhelli, en þangað liggur ágætlega merktur stígur af þjóðveginum. Það hittum við fyrir tvo stráka sem héldu sig greinilega að mestu við hellismunnann.
"Það er fýlsungi þarna inni og við viljum ekkert að hann sé að æla á okkur" sagði annar þerra.



Aðgengið hentar ekki hverjum sem er og ég lét það vera að príla þarna upp. Auðvitað sárlangaði mig að feta mig upp keðjuna, en það kom þrennt til sem aftraði mér frá því. Magga hefði staðið æpandi þarna fyrir neðan, fýlsunginn hefði eflaust ælt á mig og strákarnir hefðu farið að hlægja að mér ef ég hefði svo ekki ráðið við verkefnið.



Paradísarhellir er u.þ.b. 5,5 metrar að lengd og 3 metrar þar sem hann er breiðastur. Hellismunninn er frekar þröngur en þó er auðvelt að komast inn um hann eftir að hafa klifrað upp að honum.

Hellirinn einna þekktastur fyrir að hafa verið dvalarstaður Barna-hjalta sem var ástmaður og síðar eiginmaður Önnu stórbónda á Stóru-Borg. 

Í sögunni um Önnu á Stóru?Borg kemur Paradísarhellir mjög við sögu. Anna sem var auðkona og af höfðingjaættum lagði ástir á smaladreng er Hjalti hét. Páll bróðir Önnu reiddist mjög þessar ástir og vildi ná til Hjalta. Hann faldist í Paradísarhelli í fjölda ára og sagt er að hann hafi getið með Önnu 8 börn þaðan. Sagan endar á því að Páll bróðir fellur með hesti í Markarfljóti og kemur þá Hjalti til og bjargar honum og var hann tekinn í sátt upp úr því.

Jón Trausti dvaldi hjá Þorvaldi stórbónda á Þorvaldseyri upp úr aldamótunum 1900, og þar skrifaði bókina "Anna á Stóru-Borg" upp úr aldamótunum1900 en



Og á netinu rakst ég á eftirfarandi "þjóðsögu" sem sagt er að Jón Trausti hafi byggt sögu sína á auk munnmæla.

Vigfús Erlendsson á Hlíðarenda, lögmaður og hirðstjóri 1515, var maður ákaflega ríkur og mikill höfðingi. Hann átti Guðrúnu Pálsdóttir lögmanns á Skarði Jónssonar. Þeirra dætur voru tvær; Guðríður kona Sæmundar í Ási og Anna var önnur. Hún fór ógift frá föður sínum og að Stóruborg undir Eyjafjöllum, eignarjörðu sinni sem þá var einhver mesta jörð undir Fjöllum. Heyrt hefi ég að þar hafi verið sextíu hurðir á hjörum; er það oft talið um stærð bæja hvað margar voru hurðir á hjörum.

Anna gjörðist auðkona hin mesta og er það talið til marks um búrisnu hennar að hún hafði þrjú selstæðin: eitt í Seljunum, annað á Ljósadíla og þriðja á Langanesi. Sagt er að margir hafi beðið hennar, en hún verið mannvönd og engum tekið.

Hjá henni var smaladrengur sá er Hjalti hét Magnússon, lítilsigldur, en félegur. Einu sinni í kalsaregni um sumar eitt hafði Hjalti verið yfir fé og kom heim húðhrakinn og votur. Voru þá piltar hennar að nota rekjuna. Slógu þeir nú upp á glens við Hjalta og buðu honum ærið fé til að fara nú heim eins og hann var hrakinn og upp í hjá húsmóðurinni. Hjalti fór nú heim og upp í loftstigann, en er hann rak upp höfuðið leit Anna við honum. Varð hann þá inurðarlítill og dró sig í hlé. Þannig fór í þrjár reisur. Anna tók eftir þessu óvanalega einurðarleysi Hjalta og segir: ?Hjalti! Hvað er þér?? Hann segir henni hvað vinnumenn hennar hefði lofað honum. ?Tíndu þá af þér leppana, drengur minn, og komdu upp í,? segir hún. Afklæðir hann sig nú og fer upp í. Sofa þau nú fram eftir deginum eins og þeim líkar og er mælt henni hafði líkað drengurinn allvel er honum fór að hlýna. Svo sendir hún til piltanna og biður þá sjá hvar Hjalti var; heimtar nú af þeim það þeir lofuðu og máttu þeir til að inna það af hendi, svo var hún ráðrík.

Oft hafði Anna haft það um orð hvað fögur væri augu í Hjalta. Eftir þetta sænguðu þau saman og fóru að eiga börn. Þessu reiddist Vigfús faðir hennar svo ákaflega að hann sat um líf Hjalta og setti allar þverspyrnur við veru hans þar sem hann kunni. Hafðist Hjalti við í ýmsum stöðum. Mælt er að hellrar væru fyrir framan Stóruborg og væri þaðan stutter sprettur heiman úr Stóruborgarhólnum. Voru þessir hellar kallaðir Skiphellrar því þar settu menn skip sín inn í. Þar hafðist Hjalti við um stund. Hest átti hann brúnan að lit, mesta afbragð; var það lífhestur hans. Þetta frétti Vigfús faðir hennar og fór þangað með margmenni. Kom hann að Hjalta þarna í hellirnum. Hafði hann ekki annað ráð en hlaupa á bak Brún og hleypti undan. Eltu menn hann, en Brúnn var svo góður hestur að enginn sá á eftir honum. Þá bjó Eyjólfur í Dal frændi hennar Einarsson og Hólmfríður Erlendsdóttur, systir Vigfúss hirðstjóra. Eyjólfur skaut skjólshúsi yfir hann. Sumir segja hann kæmi honum til Markúsar Jónssonar á Núpi sem átti Sesilíu Einarsdóttir á Múla, systur Eyjólfs, en Markús keypti trúnað bónda þess er bjó á Fit og kæmi hann honum í Fitjarhellir og skammtaði honum mat. Mátti hann vitja hans á vissum stað. Þarna var hann svo árum skipti, en er hann varð sýkn nefndi hann hellirinn i virðingarskyni Paradís. Hann er nú ýmist nefndur Paradísar eða
Fitjarhellir. Svona var mér sagt þegar ég var ungur. Aðrir segja hann hafi haft aðsetur sitt
í helli þeim á Seljalandi er kallaður er Kverkarhellir og verið undir vernd Seljalandsbóndans. En þó hann væri svona ofsóktur var hann þó alltaf með annan fótinn í Stóruborg og var að eiga börn með Önnu. Sagt hefir mér verið að þau hafi átt svona saman átta börn.

Einu sinni kom Vigfús lögmaður faðir hennar svo að henni er Hjalti var hjá henni að hún sá ekki annað undanbragð en læsa hann í kistu sinni. Kom þá Vigfús að og leitaði Hjalta þar honum kom til hugar. Sat Anna á kistu sinni og gaf sig ekkert að því. Vigfús spurði hana hvað væri í kistu þessari. Hún kvað það barnaplögg sín. Svo varð faðir hennar reiður þessu öllu saman að hann gjörði hana arflausa.




Þetta eru litlu hellatröllin þeir Kristján og Óli, en þeir sögðust vera í sveit á bænum Steinar sem er þarna skammt fyrir austan. Þeir eru báðir Eyjapeyjar, en Kristján er þó fyrir nokkru fluttur til Þorlákshafnar.



Þessi litli en laglegi foss er við Skálaveg sem liggur m.a. að Ásólfsskála.



Þorvaldseyri þar sem sagan um Önnu á Stóru-Borg var skrifuð.



Horft til austurs frá Þorvadseyri.



Raufarfellsvegur liggur til norðurs frá Hringveginum.



Á þessu máða skilti stendur að Seljavallalaug hinni eldri hafi verið lokað. En sökum ókunnugleika fundum við ekki þessa sundlaug, sem mér skilst að sé gerð að mestu leyti af náttúrunnar hendi. En nú hafa borist nánari upplýsingar um staðsetninguna, svo að í næstu austurferð verður hún á listanum yfir þá staði sem vilji stendur til að skoða.



"Landslag væri lítils virði, ef það héti ekki neitt."
Svo mælti skáldið forðum, en hér er það Núpurinn undir Eyjafjallajökli sem gægist upp fyrir Lambafellið. 



Þetta mun vera bærinn Selkot með Rauðafellið í baksýn.



Þarna inn í gilið og til hægri liggur leiðin inn að Seljavallalaug.



Rauðafell 2. Einhvern tíma hefur staðið hér bær. Siðan hefur verið byggt við hann einu sinni, og síðan aftur og aftur og aftur... 



Fyrir framan bæinn mátti sjá þessi gömlu landbúnaðartæki sem nú hafa lokið sínu hlutverki.



Á leiðinni út úr Raufafellshringnum austan megin var þessi þreytti vörubíll rétt við veginn.



Og einnig þessi. Ekki gat ég með nokkru móti áttað mig á tegundunum, og litlar líkur verða að teljast á að þeir verði skoðaðir í ár.



Þetta eru á vissan hátt skemmtilegar andstæður sem þarna getur að líta. Þessir gömlu vinnuþjarkar sem komnir eru að fótum eða öllu heldur dekkjum fram úti í guðsgrænni náttúrunni sem á hverju vori vaknar til lífsins meðan þeir verða sífellt hrörlegri.



Hér sést vel yfir "stjórntæki bifreiðarinnar," ásamt sæti ökumanns og farþega sem einhvern tíma hafa verið bólstruð og þægileg.



Skammt vestan Skóga rís þessi Drangur upp úr sléttlendinu undir Drangshlíð og við samnefnda bæi. Þetta er sannkallað náttúrunnar undur og stórmerki, og ekki gerir gamli bærinn sem kúrir þarna útsýnið lakara. Svona landslag blandað mannanna verkum mætti halda að væri aðeins til í ævintýrunum, en það er þá alla vega líka til undir Eyjafjöllum.



Skammt undan eru svo þessar mannvistarmenjar. Við veginn er gott að staldra við því þar er rúmgott stæði eða öllu heldur vegur við hliðina á veginum sem augljóst er að margir hafa nýtt sér. Líklega er búið að taka ófáar ljósmyndirnar þaðan.



Maður var þarna á gangi á þjóðveginum sem ég hélt í fyrstu að væri ferðamaður á puttanum. En þetta reyndist vera kennari sem hafði orðið fyrir því óláni að bíll hans hafði bilað þarna skammt frá. Hann var ættaður þarna úr sveitinni og því vel kunnugur staðháttum og benti okkur á að fara niður að Eyvindarhólum, því þaðan væri fjallasýnin betri sem reyndist rétt vera.



Séð til austurs skammt ofan Eyvindarhóla. Pétursey lengst til hægri.



Eftir ferðina niður eftir afleggjaranum lá leiðina sömu leið til baka.



Við komum aftur upp á þjóðveg númer eitt og nú var stutt í næsta áfangastað.  



Þaðan var stutt í hinn glæsilega Skógarfoss. Furst var tekin ein mynd af honum.



Og svo var tekin önnur þar sem ég fékk að vera með.



Síðan varð að færa sig nær til að ná regnboganum þar sem sólarljósið brotnaði í vatnsúðanum.



Eftir það þurfti ég auðvitað að labba upp allar tröppurnar sem liggja upp á útsýnispallinn þar sem Skógáin steypist fram af brúninni. Þaðan er gott útsýni, en grunur minn er að þangað fari alls ekki allir þeir sem staldra við ryrir neðan fossinn.



Ég stalst auðvitað aðeins fram fyrir girðinguna og reyndi að mynda fossinn ofan frá, en þarna er allt rennandi blautt og að sama skapi hált svo ég hætti mér ekki alveg fram á brúnina.



Og það er þó nokkuð hátt niður.



En óneitanlega er þessi sýn tilkomumikil.



En það kom að því að það var tímabært skokka niður þrepin að halda áfram för því margt var enn ógert og óséð í þessari ferð. - Hafi einhver örnefni skolast til í kollinum á mér og lent á röngum stöðum, einhver fróðleikur sem við mætti bæta eða bara hvað sem er, eru allar ábendingar vel þegnar.

Fleiri myndir í myndaalbúmi í möppu merkt "Mýrdalur og fleiri góðir staðir."

19.08.2007 23:55

Leó Ingi þrítugur.

 

397. Í dag 19. ágúst er Leó jr. þrítugur. Af því tilefni fóru nokkrir vinir og félagar hans ásamt pabba gamla á "Einar Ben" í gærkvöldi og gæddu sér á hvorki meira né minna en helium níu réttum af alíslenskum matseðli þar sem víða var komið við. Mér varð svolítið starsýnt ofan í fyrsta diskinn, en þar gat að líta forréttinn sem var marimeruð Langvía. Dökkrauður vöðvi á stærð við sveskju, svolítið grænmeti og skrautleg teikning í kring um "fuglinn" gerð með fagurlitaðri sósu. Síðan komu þeir hver á fætur öðrum en áttu þó það sameiginlegt að magnið var ekki mikið hverju sinni, en fjöldi réttanna gerði það að verkum að menn fóru bæði saddir og afar sáttir út. Laust fyrir klukkan 11 kom þjónninn að borðinu og spurði hvort við vildum ekki skreppa út fyrir og sjá flugeldasýninguna sem færi rétt að hefjast. Við gætum síðan komið aftur að henni lokinni og haldið áfram þar sem frá væri horfið. Það þurfti ekki að minnast á þessa frábæru hugmynd nema einu sinni og við gengum út í menningarnóttina, röltum niður að höfn og horfðum á mikilfenglegan ljósaganginn. Síðan var snúið á "Einar" á ný því enn voru tveir eftir. Þegar ég kom heim áttaði ég mig á að þetta er líklega lengsti kvöldverður í tíma sem ég hefi upplifað til þessa. Það leið rúmur fimm og hálfur tíma frá því að ég fór að heiman og þar til ég renndi aftur inn á stæðið, en tíminn hafði liðið fljótt með skemmtilegu fólki.



Frá vinstri: Sá sem þetta ritar, Óli Símon, afmælisbarnið Leó Ingi, Bjarni (frændi) Kristjánsson og Fanný Guðbjörg.

Við fengum m.a. ótrúlega góða humarsúpu en í alveg einstaklega skemmtilega lagaðri súpuskál. Hún (skálin) minnti helst á leikmun úr kvikmynd byggða á gallsúrri vísindaskáldsögu af ódýrustu gerð frá sjötta áratugnum. Svona voru nefnilega fljúgandi diskar í laginu á þeim tíma sem svifu um hvíta tjaldið fullir af innrásarliði utan úr geimnum sem samanstóð af asnalegum grænum körlum með loftnet upp úr höfðinu. Þær (skálarnar) hefðu líka getað nýst afar höfuðsmáum dvergum sem barðastór hattur ef þeim hefði verið snúið á hvolf.



Leó Ingi og Óli Símon lyfta augum sínum lotningarfullir til himins eða öllu heldur upp til springandi flugelda sem lýstu upp ágústnóttina.

Eftir því sem leið á kvöldið varð eins og flestum yrði heldur léttara um mál nema þá helst pabbanum sem sagði fátt en drakk bara sitt sprite. Og eftir því sem réttunum fjölgaði snérist umræðan meira og meira um matinn og hin óteljandi og fjölbreyttu fæðuafbrigði nútímamannsins. Leó Ingi sagði okkur hinum frá því að þegar hann vann í Fjallalambi á Kópaskeri, hafi ÞINDASTAPPA eitt sinn verið í matinn. Nokkuð sem fæst örugglega ekki í einni einustu búð á Íslandi og fáir vita að sé yfirleitt til. Þindastappa eins og hún var borin fram líktist helst eins konar kjötköku, og að sögn afmælisbarnsins var hún eitt af því besta sem það hafði nokkru sinni ofan í sig látið. Þetta leiddi síðan umræðuna á vafasamar slóðir, því nú vildu sumir toppa suma. Og áfram var rætt um afurðir hinnar rammíslensku sauðkindar, það sem þjóðin kjamsaði á með velþóknun í eina tíð og það sem hún étur ekki lengur.
"Er ekki hægt að búa til eitthvað verulega gott úr því sem nú er hent núorðið eins og t.d. lungum, heilum og fylgjum og markaðssetja það á svolítið nútímalegan hátt," spurði einn ónefndur félaganna við borðið.
Ég er ekki frá því að eftir þetta innskot hafi flestir borðað örlítið hægar, en það var allt í lagi því nóttin var ekki almennilega byrjuð ennþá.

En við hér í Hafnarfirðinum óskum afmælisbarninu til hamingju með áfangann.

18.08.2007 09:31

Draugurinn í Dyrhólaey.

396. Fyrir nokkru síðan kom Magnús Skarphéðinsson fram í Kastljósi og sýndi þjóðinni merkilegar ljósmyndir þar sem draugar og aðrar yfirskilvitlegar verur höfðu slæðst inn á. Í einu tilvikinu var meira segja um ljosálfa að ræða ef ég man rétt, en þeir flokkast líklega með sjaldgæfustu tegundum dulfullra fyrirbæra. Myndirnar lagði Magnús fram sem sönnun þess að slíkar verur væru á ferðinni í mannheimum og þó að mannskepnan yrði þeirra ekki alltaf var, væri erfiðara fyrir þær að gæta sín á myndavélalinsunni. Leitað var til sérfræðings, eða atvinnuljósmyndara og hann spurður álits. Hann taldi að um einhvers konar galla í myndinni væri að ræða. Til dæmis flögu eða óhreinindi á linsunni og kvað slíkt ekki svo mjög óalgengt. En Magnús hló við og vildi eyða sem minnstu af dýrmætum tíma sínum í að sannfæra vantrúaða. Skömmu síðar var draugurinn í Dyrhólaey afhjúpaður í öðrum Kastljósþætti.

Og þar sem ég var þarna á ferðinni á dögunum í fyrsta skipti á ævinni, þótti mér rétt að gefa mér góðan tíma til að skoða þetta stórkostlega náttúruundur sem Eyjan og umhverfi hennar er. Og þá rakst ég á drauginn hans Magnúsar og ákvað að kynnast honum betur.



"Þarna má sjá einhverja veru líða áfram eftir einhvers konar fjárgötu. Ög eins og sést glöggt ef myndin er skoðuð vel, hefur hún enga fætur heldur svífur áfram í lausu lofti." U.þ.b. þannig lýsti Magnús myndinni.



Ég gekk varlega nær og eftir svolítinn spotta smellti ég annarri mynd á fyrirbærið sem virtist enn hafa nokkuð mannlegar útlínur.



En eftir því sem nær dró sannfærðist ég um að Magnúsi hefði tekist bærilega að gera sig að fífli í umræddum þætti.



Og þegar hér var komið fannst mér ekki leika nokkur vafi á að svo var.



Og hér sést "fjárgatan" vel sem draugurinn í Dyrhólaey líður eftir í lausu lofti.



En þetta er hins vegar miklu dularfyllra, óútskýranlegra og öllu illskeyttara kvikindi sem náðist mynd af við brúna yfir Klifanda sem er þarna skammt frá. Ég hyggst senda Magnúsi Skarphéðinssyni formanni sálarrannsóknarfélagsins þessa mynd svo hann geti lagt hana fram í Kastljósi og bjargað andlitinu frá því síðast. Þá getur hann sjokkerað þjóðina með þessum óræku og óhrekjanlegu sönnunum um Klifandamóra sem á það til að vera hálfgagnsær að hluta eða öllu leyti, kemur stökkvandi og æpandi að fólki og leggur ljósmyndara sérstaklega í einelti eins og hér sést með afgerandi hætti.

15.08.2007 21:27

Skreppitúr á Þingvelli.

395. Í upphafi ferðarinnar var talað um svolítinn bíltúr, en svo var minnst á að kíkja hvort einhver ber væri að finna við Hafravatn eða þar í grenndinni. Svo gleymdist ekki bara að beygja í áttina að Hafravatni, heldur var haldið í austurátt eftir Nesjavallavegi á fullri ferð en þó innan löglegra hraðamarka. Þarna er landslagið skemmtilegt svo ekki sé meira sagt og innan tíðar var slegið af og rennt inn á stæði.



Þarna eru margar og skemmtilegar gönguleiðir í allar áttir.



En við Gulli sáum lítið fell eða klett einn ógurlegan þarna við veginn sem virtist við fyrstu sýn ókleifur með öllu. Þess vegna fannst okkur sjálfsagt að klöngrast upp á hann.



Það er enginn beinn og breiður vegur.



Og hvorki vegrið, skilti né neinar merkingar, bara þröngt einstigið.



Það var hins vegar þó nokkuð hátt niður.



Og upp fóru menn.



Og hreyktu sér sigurreifir á næsta tindinum.



Það gerðu líka fleiri og það svo að undir tók í fjöllunum, - við nefnum engin nöfn (mín vegna.)



Svo voru teknar fleiri myndir.



Og við feðgarnir skiptumst á að sitja fyrir.



Og mikið rétt, þetta er Þingvallavatn sem er í baksýn.



En hinum megin liggr vegurinn til Nesjavalla.



"Komdu niður kvað hún amma,
komdu niður sögðu pabbi og mamma."



Ég féllst á að koma niður þegar búið var að taka nokkrar myndir til viðbótar.



Sólin skein og menn orðnir heitir eftir gönguna.



Svo komum við að útsýnispalli sem er fyrir ofan Nesjavelli.



Við beygðum til hægri og ókum suður Grafninginn. Þetta er líklega með flottustu kirkjustæðum en mér hefur ekki tekist að finna út hvað kirkjan heitir. - Allar upplýsingar vel þegnar.



Við veginn sem liggur fyrir ofan kirkjuna er þessi kross. Skv. mínum upplýsingum var hann settur upp eftir hörmulegt bílslys sem þarna varð. Nokkurn tíma á eftir var mikið rætt um nauðsyn þess að gera úrbætur á þessum hættulega vegi en síðan sofnaði sú umræða.



Og þarna er útilífsmiðstöð skáta við Úlfljótsvatn. Hér hafa líklega verið kyrjaðir rúmlega nokkrir skátasöngvar í það heila.



Þegar farið er yfir Sogið er Ljósafossvirkjun á vinstri hönd.



Og Írafossvirkjun til þeirrar hægri.



Þetta er Steingrímsstöð við Úlfljótsvatn sem fær vatn úr Þingvallavatni sem stendur hærra. Stöðvarhúsið stendur undir svolitlu hæðardragi sem skilur að þessi vötn, en í gegn um það kemur vatnið sem knýr virkjunina. Við fórum upp á hæðina og lituðumst um.



Yfirfallið úr Þingvallavatni virðist hafa nartað í bergið því það er farið að slúta yfir vatnið.



Gott útsýni er ofan af hæðinni yfir sumarbústaðina við Þingvallavatn.



Einnig yfir lokubúnaðinn sem tilheyrir virkjuninni.



Og inntakið fyrir Steingrímsstöð.
En þarna á hæðinni var líka talsvert af bláberjum og til allrar hamingju var hæfilega stórt kökubox í skottinu. Það var því lagst yfir lyngið og boxið fyllt.



"Þar sem að Öxará rennur,
ofan í Almannagjá."
En þar var næsti viðkomustaður. Gulli gerði sig líklegann til að framkvæma faglega úttekt á ferskleika og hitastigi árinnar.



Sem hann og gerði.



Mig langaði hins vegar að hreykja mér svolítið fyrir linsuopið en í hæfilegri fjarlægð þó.
Fyrst þarna á klettinum.



En síðan upp við brún Öxarárfoss.



Síðan var svæðið neðan gjárinnar kvatt og ekið upp fyrir hana og að þjónustumiðstöðinni þar sem útsýnispallurinn er.



Og útsýnispallurinn stendur undir nafni því þaðan er gaman að horfa enda margt að sjá.



Kirkjan og tilheyrandi eru borðleggjandi efniviður í póstkort.



Ef maður stelst aðeins útfyrir handriðið og kíkir niður á botn gjárinnar má sjá að það er svolítið hátt niður.



Það er ekkert skrýtið þó hingað liggji straumur fólks, þetta er hrikalega flott.



Þetta er þekktasti hluti gjárinnar og sá sem yfirleitt sést á öllum myndum, en Almannagjá nær allmarga kílómetra inn til landsins og nú er verið að lengja og laga gangstígana upp eftir henni svo líklegt er að fleiri leggi leið sína lengra til norðurs, enda full ástæða til.



Á pallinum voru samankomnir fulltrúar fjölmargra þjóða og mig grunar að ég sá eini íslenskumælandi í hópnum, en allt gott og blessað um það að segja.



Á leiðinni heim mátti sjá hvernig lágskýin gægðust upp fyrir fjallabrún Esjunnar og fóru síðan að "leka" niður hlíðarnar. Þetta var svolítið sérstakt og skemmtilegt sjónarspil.



En þá var bara eftir að koma við í búð og kaupa svolítið skyr.

Og miklu, miklu fleiri myndir eru inni á myndaalbúmi í möppu merkt "Þingvellir 2007."

Nafn:

Leó R. Ólason

Staðsetning:

Ýmist í Hafnarfirði eða á Siglufirði
Flettingar í dag: 378
Gestir í dag: 24
Flettingar í gær: 362
Gestir í gær: 99
Samtals flettingar: 470721
Samtals gestir: 51775
Tölur uppfærðar: 12.11.2024 16:34:01
clockhere

Tenglar

Eldra efni